第一组乡村即景
1、 放风筝
qīnɡcǎodì
fànɡfēnɡzhēnɡ
dìyīzǔxiānɡcūnjíjǐnɡ
青草地，放风筝。汝前行，我后行。
2 乡 村
xiānɡjiānnónɡjiā
xiānɡ
cūn
fànɡfēnɡzhēnɡrǔqiánxínɡwǒhòuxínɡ
乡间农家，竹篱茅屋，临水成村。水边杨柳数株，中夹桃李，飞燕一双，
hūɡāohū
dī
láiqùshènjié
zhúlímáowūlínshuǐchénɡcūnshuǐbiānyánɡliǔshùzhūzhōnɡjiátáolǐfēiyànyìshuānɡ
忽高忽低，来去甚捷。
3、 芦 花
水滨多芦荻。秋日开花，一片白色，西风吹来，花飞如雪。
4、 荷
池中种荷，夏日开花，或红或白。荷梗直立。荷叶形圆。茎横泥中，其
mínɡyuēǒuchízhōnɡzhǒnɡhé
xià
rì
kāihuā
huòhónɡhuòbái
héɡěnɡzhí
lì
hé
yèxínɡyuán
jīnɡhénɡnízhōnɡ
qí
ǒuyǒujié
zhōnɡyǒukǒnɡ
duànzhīyǒusī
hé
shuǐbīnduōlú
dí
qiū
rì
kāihuā
yìpiànbáisè
xīfēnɡchuīlái
huāfēi
rúxuě
lú
huā
名曰藕。藕有节，中有孔，断之有丝。
jú
5、 菊
菊花盛开，清香四溢。其瓣如丝，如爪。其色或黄、或白、或赭、或红。
zhǒnɡlèifánduōjúhuāshènɡkāi
qīnɡxiānɡsì
yì
qíbànrú
sī
rúzhuǎ
qí
sèhuòhuánɡ
huòbái
huòzhě
huòhónɡ
xìnɡnàihán
yánshuānɡjìjiànɡ
bǎihuālínɡluò
wéijú
dúshènɡ
种类繁多。性耐寒，严霜既降，百花零落，惟菊独盛。
1
第二组 天的魔术
6、 雨
今日天阴，晓雾渐浓，细雨如丝。天晚雨止，风吹云散，明月初出。
7、 雪
dōnɡrìyánhán
xuě
jīn
rìtiānyīn
xiǎowùjiànnónɡ
xì
yǔ
rú
sī
tiānwǎnyǔzhǐ
fēnɡchuīyúnsàn
mínɡyuèchūchū
yǔ
dìèrzǔtiāndemóshù
冬日严寒，木叶尽脱，阴云四布，弥漫天空，飞鸦千百成群，未暮归林。
yèbàn
běifēnɡqǐ
dàxuěfēi
qīnɡchén
dēnɡlóuyuǎnwànɡ
shānlínwūyǔ
yì
báiwú
jì
dùnwéiyín
shìjiè
zhēnqíɡuānyě
mùyèjìntuōyīnyúnsìbùmímàntiānkōnɡfēiyāqiānbǎichénɡqúnwèimùɡuīlín
夜半，北风起，大雪飞。清晨，登楼远望，山林屋宇，一白无际，顿为银世界，真奇观也。
8、 日月星
日则有日，夜则有月，夜又有星。三者之中，日最明，月次之，星又次之。
9、 日 时
一日有夜，分为十二时。子丑寅卯，辰已午未，申酉戌亥，是也。夏日长
ér
yèduǎn
dōnɡrìduǎnér
yèzhǎnɡ
yèbànwéizǐ
rìzhōnɡwéiwǔ
wǔqiányuēshànɡwǔ
wǔhòuyuēxià
wǔyí
rìyǒuyè
fēnwéishí
èr
shí
zǐchǒuyínmǎo
chényǐ
wǔwèi
shēnyǒuxūhài
shìyě
xià
rìzhǎnɡ
rì
shí
rì
zéyǒurì
yè
zéyǒuyuè
yèyòuyǒuxīnɡ
sānzhězhīzhōnɡ
rì
zuìmínɡ
yuècì
zhī
xīnɡyòucì
zhī
rìyuèxīnɡ
而夜短，冬日短而夜长。夜半为子，日中为午。午前曰上午，午后曰下午。
2
第三组 别样的争和辩
10、猫捕鱼
ɡānɡzhōnɡyǒujīn
māobǔyú
yú
yìmāofúɡānɡshànɡ
yùbǔshízhī
shīzúzhuìshuǐzhōnɡ
jí
yuèqǐ
quánshēnjiēshī
dìsānzǔbiéyànɡdezhēnɡhébiàn
缸中有金鱼，一猫伏缸上，欲捕食之，失足坠水中，急跃起，全身皆湿。
māo
dòu
11、猫 斗
huánɡbáièrmāo
黄白二猫，斗于屋上，呼呼而鸣，耸毛竖尾，四目对射，两不相下，久之，
huánɡmāofènqǐzhúzhī
báimāozǒurùshì
bùɡǎnfùchū
dòuyúwūshànɡhūhūérmínɡsǒnɡmáoshùwěisìmùduìshèliǎnɡbùxiānɡxiàjiǔzhī
白猫稍退缩，黄猫奋起逐之，白猫走入室，不敢复出。。
12、龟兔竞走
龟与兔竞走, 兔行速,中道而眠, 龟行迟,努力不息.及兔醒,则龟已先至矣..
13、五官争功 口与鼻争高下。
口曰：“我谈古今是非，而何能居上我？” 鼻曰：“饮食非我不能辨。”
眼谓鼻曰：我近鉴毫端，远观天际，唯我当先。“又谓眉曰：“尔有何功居
shànɡwǒyǎnwèibíyuē
wǒjìnjiànháoduān
yuǎnɡuāntiānjì
wéiwǒdānɡxiān
yòuwèiméiyuē
ěryǒuhéɡōnɡjū
bíyuē
yǐnshífēiwǒbùnénɡbiàn
kǒuyuē
wǒtánɡǔjīnshìfēi
ér
hénénɡjūshànɡwǒ
kǒuyǔ
bízhēnɡɡāoxiàwǔɡuānzhēnɡɡōnɡ
ɡuīyǔ
tùjìnɡzǒu
tùxínɡsù
zhōnɡdàoérmián
ɡuīxínɡchí
nǔ
lì
bù
xī
jí
tùxǐnɡ
zéɡuīyǐxiānzhì
yǐ
ɡuītùjìnɡzǒu
báimāoshāotuìsuō
上我？”
wǒsuīwúyònɡ
yì
rúshìyǒubīnkè
hé
yìzhǔrén
wú
jí
bùchénɡlǐ
yí
ruòwúméi
chénɡ
hémiànmù
眉曰：“我虽无用，亦如世有宾客，何益主人？无即不成礼仪。若无眉，成何面目？”
3
méiyuē
第四组读书要得法
14、读书
飞禽走兽, 饥知食,渴能饮,又能营巢穴为休息之所.其异者,能为人言.惟不知读书,故终不如人.人不读书 ,则于禽兽何异？
15、读书有三到
读书须有三到：心到、眼到、口到。心不在此，则眼看不仔细，心眼既不专
yì
quèzhǐmànlànɡsònɡdú
juébùnénɡjì
jì
yěbùnénɡjiǔ
yě
sāndàozhīzhōnɡ
xīndàozuì
jí
xīn
jìdàoyǐ
yǎnkǒuqǐyǒubúdàozhěhū
dúshūxūyǒusāndào
xīndào
yǎndào
kǒudào
xīnbùzài
cǐ
zéyǎnkànbù
zǐ
xì
xīnyǎn
jì
bùzhuān
dúshūyǒusāndào
zhīdúshū
ɡùzhōnɡbù
rúrén
rénbùdúshū
zé
yúqínshòuhé
yì
fēiqínzǒushòu
jī
zhīshí
kěnénɡyǐn
yòunénɡyínɡcháoxuéwéixiū
xī
zhīsuǒ
qí
yìzhěnénɡwéirényán
wéibù
dúshū
一，却只漫浪诵读，决不能记，记也不能久也。三到之中，心到最急。心既到矣，眼口岂有不到者乎？
16、读书需有疑
读书，始读，未知有疑；其次，则渐渐有疑；中则节节有疑。过了这一番，疑渐渐释，以至融会贯通，都无所疑，方始是学。读书无疑者须教有疑,有疑，却要无疑,到这里方是长进。
17、铁杵磨针
磨针溪,在眉州象耳山下。世传李太白读书山中,未成,弃去。过小溪,逢老媪方磨铁杵,问之,曰:“欲作针。”白笑其拙。老妪曰：“功到自然成耳。”太白感其意，还卒业。 第五组 智慧少年
4
dìwǔzǔ
zhìhuìshàonián
báiɡǎnqí
yì
háizú
yè
ǎofānɡmótiěchǔwènzhī
yuē
yùzuòzhēn
báixiàoqízhuō
lǎoyùyuē
ɡōnɡdàozìránchénɡěr
tài
mózhēnxī
zàiméizhōuxiànɡěrshānxià
shìchuánlǐ
tàibáidúshūshānzhōnɡwèichénɡ
qì
qù
ɡuòxiǎoxī
fénɡlǎo
tiěchǔmózhēn
yí
quèyàowú
yí
dàozhè
lǐfānɡshìzhǎnɡjìn
yíjiànjiànshì
yǐ
zhìrónɡhuìɡuàntōnɡ
dōuwúsuǒyí
fānɡshǐshìxué
dúshūwú
yízhěxūjiàoyǒuyí
yǒu
dúshū
shǐdú
wèizhīyǒuyí
qí
cì
zéjiànjiànyǒuyí
zhōnɡzé
jié
jiéyǒuyí
ɡuòlezhèyìfān
dúshūxūyǒuyí
18、称象
曹操得巨象。欲知其轻重, 不能称。操之幼子名冲,告操曰“置:象于船上,刻其水痕所至。去象,将他物积载船中,使水及原痕。复称他物, 则象重可知矣。”
19、道边李苦
wánɡrónɡqī
dàobiānlǐ
kǔ
zhī
yǐkè
qíshuǐhénsuǒzhì
qùxiànɡjiānɡtāwù
jī
zǎichuánzhōnɡshǐshuǐjíyuánhén
fùchēnɡtāwù
zéxiànɡzhònɡkě
cáocāodé
jùxiànɡ
yùzhī
qíqīnɡzhònɡ
bùnénɡchēnɡ
cāozhīyòuzǐmínɡchōnɡɡàocāoyuē
zhìxiànɡyúchuánshànɡ
chēnɡxiànɡ
王戎七岁，尝与诸小儿游。看道边李树多子折枝，诸儿竞走取之，唯戎不
rénwènzhī
dáyuē
shùzàidàobiānérduōzǐ
cǐ
bì
kǔ
lǐ
qǔzhī
xìnrán
suìchánɡyǔzhūxiǎoéryóukàndàobiānlǐshùduōzǐzhézhīzhūérjìnɡzǒuqǔzhīwéirónɡbù
dònɡ
动。人问之，答曰；：“树在道边而多子，此必苦李。”取之，信然。
pòwènɡjiùyǒu
20、破瓮救友
ɡuānɡshēnɡqī
光生七岁，凛然如成人，闻讲《左氏春秋》，爱之，退为家人讲，即了其
dàzhǐ
zì
shìshǒubùshìshū
zhìbùzhī
jī
kěhánshǔ
qúnér
xì
yútínɡ
yì
érdēnɡwènɡ
zúdiēméishuǐ
zhònɡjiē
qì
qù
ɡuānɡchíshí
jīwènɡpòzhī
shuǐbènɡ
ér
déhuó
suìlǐnránrúchénɡrénwénjiǎnɡzuǒshìchūnqiūàizhītuìwéijiārénjiǎnɡjíleqí
大旨。自是手不释书，至不知饥渴寒暑。群儿戏于庭，一儿登瓮，足跌没水
zhōnɡ
中，众皆弃去，光持石击瓮破之，水迸，儿得活。
kǒnɡrónɡrànɡlí
21、孔融让梨
kǒnɡrónɡsì
孔融四岁,与诸兄同食梨,融独择小者,父问故,融曰,儿年幼,当取小者。
suìyǔzhūxiōnɡtónɡshílírónɡdúzéxiǎozhěfùwènɡùrónɡyuēérniányòudānɡqǔxiǎozhě
5
第六组 寓言故事
22、守株待兔
sònɡrényǒuɡēnɡzhě
shǒuzhūdàitù
tiánzhōnɡyǒuzhū
tùzǒuchùzhū
zhéjǐnɡér
sǐ
yīnshì
qí
lěi
érshǒuzhū
jì
fù
dé
dìliùzǔyùyánɡùshì
宋人有耕者，田中有株，兔走触株，折颈而死，因释其耒而守株，冀复得
tù
tù
bùkě
fù
dé
érshēnwéisònɡɡuóxiào
兔，兔不可复得而身为宋国笑。
23、揠苗助长
sònɡrényǒumǐnqímiáozhībùzhǎnɡér
yàmiáozhùzhǎnɡ
宋人有闵其苗之不长而揠之者，茫茫然归，谓其人曰：“今日病矣！予助苗长矣！”其子趋而往视之，苗则槁矣。
hú
jiǎhǔwēi
qí
zǐ
qū
érwǎnɡshìzhī
miáozéɡǎoyǐ
yàzhīzhěmánɡmánɡránɡuīwèiqírényuējīnrìbìnɡyǐyǔzhù
miáozhǎnɡyǐ
24、狐假虎威
虎求百兽而食之，得狐。狐曰：“子无敢食我也。天帝使我长百兽，今子食我，是逆天帝命也。子以我为不信，吾为子先行，子随我后，观百兽之见我而敢不走乎?”虎以为然，故遂与之行。兽见之皆走。虎不知兽畏己而走也，以为畏狐也。
25、南辕北辙
今者臣来,见人于大行,方北面而持其驾,告臣曰:“我欲之楚.”臣曰:“君之楚,
jiānɡxīwéiběimiànjīnzhěchénlái
jiànrényúdàxínɡfānɡběimiànérchí
qí
jià
ɡàochényuē
wǒyùzhīchǔ
chényuē
jūnzhīchǔ
yuē
wúmǎliánɡ
chényuē
mǎsuīliánɡ
cǐ
fēichǔzhī
lù
yě
yuē
wúyònɡ
nányuánběizhé
yǐwéiwèihúyěérɡǎnbùzǒuhū
hǔ
yǐwéirán
ɡùsuíyǔzhīxínɡ
shòujiànzhījiēzǒu
hǔbùzhīshòuwèi
jǐ
érzǒuyě
wǒ
shì
nìtiāndìmìnɡyě
zǐ
yǐ
wǒwéibùxìn
wúwéizǐxiānxínɡ
zǐ
suíwǒhòu
ɡuānbǎishòuzhījiànwǒ
hǔqiúbǎishòuérshízhī
déhú
húyuē
zǐ
wúɡǎnshíwǒyě
tiāndì
shǐwǒzhǎnɡbǎishòu
jīn
zǐ
shí
将奚为北面？” 曰:“吾马良。”臣曰:“马虽良,此非楚之路也.”曰：“吾用
duō
chényuē
yònɡsuīduō
cǐ
fēichǔzhī
lù
yě
yuē
wúyùzhěshàn
cǐshùzhěyùshàn
ér
lí
chǔyùyuǎněr
多。”臣曰：“用虽多，此非楚之路也。”曰：“吾御者善。”此数者愈善，而离楚愈远耳。
6
第七组 神话传说
26、盘古开天地
天地浑沌如鸡子，盘古生其中。万八千岁，天地开辟，阳清为天，阴浊为地。盘古在其中，一日九变，神于天，圣于地。天日高一丈，地日厚一丈，盘古日长一丈，如此万八千岁。天数极高，地数极深，盘古极长。……故天去地九万里。
27、夸父逐日
夸父与日逐走，入日；渴，欲得饮，饮于河、渭；河、渭不足，北饮大泽。未至，道渴而死。弃其杖，化为邓林。
28、共工触山
昔者共工与颛顼争为帝，怒而触不周山，天柱折，地维绝。天倾西北，故日月星辰移焉；地不满东南，故水潦尘埃归焉。
29、刑天舞干戚
刑天与帝争神,帝断其首,葬于常羊之野。 乃以乳为目,以脐为口,操干戚而舞。
30、舜耕历山
shùnɡēnɡlìshān
shùnɡēnɡlìshān
lìshānzhīrénjiērànɡpàn
yú
léi
zé
léi
zézhīrénjiērànɡjū
táohébīn
hébīn
qì
jiē
bù
kǔ
wǔ
xínɡtiānyǔ
dìzhēnɡshén
dìduànqíshǒuzànɡyúchánɡyánɡzhīyě
nǎi
yǐ
rǔwéimù
yǐ
qíwéikǒucāoɡànqī
ér
xínɡtiānwǔɡànqī
rìyuèxīnɡchényíyān
dì
bùmǎndōnɡnán
ɡùshuǐlǎochénāiɡuīyān
xīzhěɡònɡɡōnɡyǔzhuānxūzhēnɡwéidì
nù
érchùbùzhōushān
tiānzhùzhé
dìwéijué
tiānqīnɡxī
běi
ɡù
ɡònɡɡōnɡchùshān
wèizhì
dàokě
ér
sǐ
qì
qízhànɡ
huàwéidènɡlín
kuāfù
yǔ
rìzhúzǒu
rù
rì
kě
yùdéyǐn
yǐnyúhé
wèi
hé
wèibùzú
běiyǐndà
zé
kuāfùzhúrì
tiānqù
dì
jiǔwànlǐ
pánɡǔ
rìzhǎnɡyìzhànɡ
rú
cǐwànbāqiānsuì
tiānshù
jíɡāo
dìshù
jíshēn
pánɡǔ
jízhǎnɡ
ɡù
dì
pánɡǔzài
qízhōnɡ
yí
rì
jiǔbiàn
shényútiān
shènɡyú
dì
tiānrìɡāoyìzhànɡ
dì
rìhòuyìzhànɡ
tiāndìhúndùnrú
jī
zǐ
pánɡǔshēnɡqízhōnɡ
wànbāqiānsuì
tiāndì
kāi
pì
yánɡqīnɡwéitiān
yīnzhuówéi
pánɡǔkāitiāndì
舜耕历山,历山之人皆让畔;渔雷泽,雷泽之人皆让居;陶河滨,河滨器皆不苦
yǔ
yìniánérsuǒjūchénɡjù
èrniánchénɡyì
sānniánchénɡdū
yáonǎi
cìshùnyī
yǔqín
wéizhùcānɡlǐn
yǔniúyánɡ
窳。一年而所居成聚,二年成邑,三年成都。尧乃赐舜衣，与琴，为筑仓廪，予牛羊。
7
第八组 那些勤奋的人儿
31、欧阳苦读
欧阳公四岁而孤,家贫无资。太夫人以荻画地,教以书字。多诵古人篇章。及其稍长,而家无书读,就闾里士人家借而读之,或因而抄录。以至昼夜忘寝食，惟读书是务。自幼所作诗赋文字，下笔一如成人。
32、推敲
岛初赴举京师,一日驴上得句云:“鸟宿池边树,僧敲月下门。”始欲着“推”字,又欲着“敲”，练之未定,遂于驴上吟哦,时时引手作推敲之势。时韩愈吏部权京兆，岛不觉冲至第三节。左右拥至尹前,岛俱对所得词句云云。韩立马良久,谓岛曰: “作敲字佳矣。”遂于并辔而归。流连论诗，与为布衣之交。
33、怀素写字
怀素居零陵时,贫无纸可书,乃种芭蕉万余株,以蕉叶供挥洒,, 名其庵曰“绿天” 。书不足,乃漆一盘书之,又漆一方板,书之再三，盘板皆穿。
34、王冕好学
七八岁时,父命牧牛陇上,窃入学舍,听诸生诵书;听已,辄默记。暮归,忘其牛,父怒挞之。已而复如初。母曰:“儿痴如此,曷不听其所为?”冕因去,依僧寺以居。夜潜出坐佛膝上,执策映长明灯读之,琅琅达旦。
8
jū
yèqiánchūzuòfó
xīshànɡzhícèyìnɡchánɡmínɡdēnɡdúzhīlánɡlánɡdádàn
fù
nù
tàzhī
yǐ
ér
fù
rúchū
mǔyuē
érchīrú
cǐ
hébùtīnɡqísuǒwéi
miǎnyīnqù
yīsēnɡsì
yǐ
qī
bāsuìshí
fùmìnɡmùniúlǒnɡshànɡqièrùxuéshětīnɡzhūshēnɡsònɡshūtīnɡyǐ
zhémò
jì
mùɡuīwànɡqíniú
wánɡmiǎnhǎoxué
tiān
shūbùzú
nǎiqī
yìpánshūzhī
yòuqī
yìfānɡbǎnshūzhīzàisān
pánbǎnjiēchuān
huáisù
jūlínɡlínɡshí
pínwúzhǐkěshū
nǎizhǒnɡbājiāowànyúzhū
yǐjiāoyèɡōnɡhuīsǎ
mínɡqí
ānyuē
lǜ
huáisùxiě
zì
mǎliánɡjiǔ
wèidǎoyuē
zuòqiāozì
jiā
yǐ
suíyúbìnɡpèiérɡuī
liúliánlùnshī
yǔwéibù
yī
zhījiāo
bùquánjīnɡzhào
dǎobùjuéchōnɡzhì
dìsānjié
zuǒyòuyōnɡzhìyǐnqiándǎojùduìsuǒdé
cí
jùyúnyún
hán
lì
zì
yòuyùzhe
qiāo
liànzhīwèidìnɡsuíyú
lǘshànɡyín
é
shíshíyǐnshǒuzuòtuīqiāozhīshì
shíhányù
lì
dǎochūfù
jǔjīnɡshī
yí
rì
lǘshànɡdé
jùyún
niǎosùchíbiānshùsēnɡqiāoyuèxiàmén
shǐyùzhe
tuī
tuīqiāo
wéidúshūshìwù
zìyòusuǒzuòshīfùwénzì
xià
bǐ
yì
rúchénɡrén
qíshāozhǎnɡ
ér
jiāwúshūdú
jiù
lǘ
lǐ
shìrénjiā
jiè
ér
dúzhī
huòyīnér
yǐ
zhìzhòuyèwànɡqǐnshí
ōuyánɡɡōnɡsì
suì
ér
ɡū
jiāpínwú
zī
tài
fūrényǐ
díhuàdì
jiàoyǐshūzì
duōsònɡɡǔrénpiānzhānɡ
jí
ōuyánɡkǔdú
dìbāzǔnàxiēqínfènderénér
35、宋濂嗜学
余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,砚冰坚,手指不可屈伸,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余。余因得遍观群书。
9
yǐshūjiǎ
yú
yúyīndébiànɡuānqúnshū
tiāndàhányànbīnɡjiānshǒuzhǐbùkěqūshēn
fúzhīdài
lù
bì
zǒusònɡzhī
bùɡǎnshāoyúyuē
yǐ
shìrénduō
yúyòushí
jí
shìxué
jiāpín
wúcónɡzhìshūyǐɡuānměijiǎ
jiè
yúcánɡshūzhījiā
shǒuzì
bǐ
lù
jì
rì
yǐ
hái
sònɡliánshìxué
第九组 听孔夫子讲课
36、学习
子曰：“学而时习之，不亦说乎？有朋自远方来，不亦乐乎？人不知而不愠，不亦君子乎？”
子曰：“温故而知新，可以为师矣。” 子曰：“学而不思则罔，思而不学则殆。”
子曰：“由！诲汝知之乎！知之为知之，不知为不知，是知也。”
37、道与德
子曰：“朝闻道，夕死可矣。”
子曰：“见贤思齐焉，见不贤而内自省也。” 子曰：“德不孤，必有邻。”
38、君子与小人
子曰：“君子坦荡荡，小人长戚戚。” 子曰：“君子喻于义，小人喻于利。” 子曰：“君子泰而不骄，小儿骄而不泰。” 子曰：“君子欲讷于言而敏于行。”
39、意志和品质
子曰：“譬如为山，未成一篑，止，吾止也。譬如平地，虽覆一篑，进，吾
wǎnɡyězǐyuē
pì
rúwéishān
wèichénɡyì
kuì
zhǐ
wúzhǐyě
pì
rúpínɡdì
suīfù
yì
kuì
jìn
wú
yì
zhìhépǐnzhì
zǐyuē
jūn
zǐ
yùnèyúyánérmǐnyúxínɡ
zǐyuē
jūn
zǐ
tài
ér
bùjiāo
xiǎoérjiāoér
bùtài
zǐyuē
jūn
zǐ
yù
yú
yì
xiǎorényù
yú
lì
zǐyuē
jūn
zǐtǎndànɡdànɡ
xiǎorénzhǎnɡqī
qī
jūn
zǐ
yǔxiǎorén
zǐyuē
débùɡū
bìyǒulín
zǐyuē
jiànxiánsī
qíyān
jiànbùxiánérnèi
zìxǐnɡyě
zǐyuē
cháowéndào
xī
sǐ
kě
yǐ
dàoyǔdé
zǐyuē
yóu
huìrǔzhīzhīhū
zhīzhīwéizhīzhī
bùzhīwéibùzhī
shìzhīyě
zǐyuē
xuéér
bù
sī
zéwǎnɡ
sī
ér
bùxuézédài
zǐyuē
wēnɡù
érzhīxīn
kě
yǐwéishī
yǐ
bù
yì
jūn
zǐ
hū
zǐyuē
xuéérshí
xí
zhī
bù
yìshuōhū
yǒupénɡzìyuǎnfānɡlái
bù
yì
lè
hū
rén
zhīér
bùyùn
xuéxí
dìjiǔzǔtīnɡkǒnɡfūzǐjiǎnɡkè
往也。”
10
子曰：“三军可夺帅也，匹夫不可夺志也。” 子曰：“岁寒，然后知松柏之后凋也。” 40、孝
mènɡyì
xiào
zǐyuē
suìhán
ránhòuzhīsōnɡbǎizhīhòudiāoyě
zǐyuēsānjūnkěduóshuàiyěpǐfūbùkěduózhìyě
孟懿子问孝。子曰：“无违。”
孟武伯问孝。子曰：“父母唯其疾之忧。”
zǐyóuwènxiào
zǐyuē
jīnzhīxiàozhě
shìwèinénɡyǎnɡ
zhìyúquǎnmǎ
jiēnénɡyǒuyǎnɡ
bùjìnɡ
hé
yǐ
biéhū
zǐyuē
fùmǔwéiqí
jí
zhīyōu
zǐwènxiàozǐyuēwúwéi
mènɡwǔbówènxiào
子游问孝。子曰：“今之孝者，是谓能养。至于犬马，皆能有养；不敬，何以别乎？”
子夏问孝。子曰：“色难。有事，弟子服其劳。有酒食，先生馔，曾是以为孝乎？”
11
xiàohūzǐ
xiàwènxiào
zǐyuē
sènán
yǒushì
dì
zǐ
fú
qíláo
yǒujiǔshí
xiānshēnɡzhuàn
cénɡshì
yǐwéi
第十组 小故事里的大智慧
41、叶公好龙
叶公子高好龙,钩以写龙,凿以写龙,屋室雕文以写龙。于是夫龙闻而下之,窥头于牖,施尾于堂。叶公见之,弃而还走,失其魂魄,五色无主。是叶公非好龙也,好夫似龙而非龙者也。
42、郑人买履
zhènɡrényǒuyùmǎilǚzhěxiānzì
zhènɡrénmǎilǚ
hǎofū
sìlónɡér
fēilónɡzhěyě
tóuyúyǒu
shīwěiyútánɡ
yèɡōnɡjiànzhī
qì
érháizǒu
shī
qíhúnpò
wǔsèwúzhǔ
shìyèɡōnɡfēihǎolónɡyě
yèɡōnɡzǐɡāohǎolónɡɡōuyǐ
xiělónɡzáoyǐ
xiělónɡwūshìdiāowényǐ
xiělónɡ
yúshì
fūlónɡwénér
xiàzhī
kuī
yèɡōnɡhǎolónɡ
dìshízǔxiǎoɡùshìlǐdedàzhìhuì
郑人有欲买履者,先自度其足,而置之其坐。至之市,而忘操之。已得履, 谓曰:
wúwànɡchídù
fǎnɡuīqǔzhī
jí
fǎn
shìbà
suíbùdé
lǚ
rén
rì
hébùshìzhī
yǐ
zú
yuē
nínɡxìndù
wú
zì
xìnyě
dùqízúérzhìzhīqízuòzhìzhīshìérwànɡcāozhīyǐdélǚwèiyuē
“吾忘持度”。反归取之,及反,市罢,遂不得履。人日:“何不试之以足?”曰:“宁信度，无自信也。”
43、买椟还珠
楚人有卖其珠于郑者,为木兰之柜,熏以桂椒,缀以珠玉,饰以玫瑰,辑以翡翠。
zhènɡrénmǎiqí
chǔrényǒumàiqízhūyúzhènɡzhě
wéimùlánzhīɡuì
xūnyǐɡuìjiāozhuìyǐzhūyù
shì
yǐméiɡuī
jí
yǐ
fěicuì
dú
érháiqízhū
cǐ
kěwèishànmàidú
yǐ
wèikěwèishànyùzhūyě
mǎidúháizhū
郑人买其椟而还其珠。此可谓善卖椟矣,未可谓善鬻珠也。
zìxiānɡmáodùn
44、自相矛盾
楚人有卖盾与矛者,誉之曰:“ 吾盾之坚 , 物莫能陷也 。”又誉其矛曰:“ 吾
máozhī
chǔrényǒumàidùnyǔmáozhě
yùzhīyuē
wúdùnzhījiān
wùmònénɡxiànyě
yòuyù
qímáoyuē
wú
lì
wūwùwúbùxiànyě
huòyuē
yǐ
zǐ
zhīmáoxiànzǐ
zhīdùn
hé
rú
qírénfúnénɡyīnɡyě
矛之利, 於物无不陷也。”或曰“: 以子之矛,陷子之盾,何如?”其人弗能应也。夫不可陷之盾与无不陷之矛,不可同世而立。 45、滥竽充数
齐宣王使人吹竽,必三百人,南郭处士请为王吹竽,宣王说之,廪食以数百人。
xuānwánɡsǐ
qíxuānwánɡshǐrénchuīyú
bìsānbǎirénnánɡuōchùshìqǐnɡwéiwánɡchuīyú
xuānwánɡshuōzhī
lǐnshí
yǐshùbǎirén
mínwánɡlì
hǎoyì
yìtīnɡzhī
chùshìtáo
lànyúchōnɡshù
fū
bùkěxiànzhīdùnyǔwúbùxiànzhīmáo
bùkětónɡshì
ér
lì
宣王死。缗王立,好一一听之,处士逃。
12
第十一组 我们是山川大地的孩子
46、山川之美
shānchuānzhīměi
shānchuānzhīměi
ɡǔláiɡònɡtán
ɡāofēnɡrùyúnqīnɡliújiàndǐ
liǎnɡànshí
bì
wǔsèjiāohuī
qīnɡlíncuìzhú
dìshíyìzǔwǒménshìshānchuāndàdìdeháizǐ
山川之美,古来共谈。高峰入云,清流见底。两岸石壁,五色交辉。青林翠竹,
sì
shí
jùbèi
xiǎowùjiānɡxiēyuánniǎoluànmínɡ
xī
rì
yùtuíchénlínjìnɡyuè
shíshìyù
jièzhīxiāndōu
zìkānɡ
lè
yǐ
lái
wèifùyǒunénɡyǔ
qí
qízhě
四时具备。晓雾将歇,猿鸟乱鸣;夕日欲颓,沉鳞竞跃。实是欲界之仙都。自康乐以来,未复有能与其奇者。
47、春日寻芳
chūnrìxúnfānɡ
时芳草鲜美,儿童放纸鸢于村外,春花绚烂,妇女戏秋千于杏园,小姊妹或三三五五踏青陌上,寻芳水滨,桃红柳绿,日丽风和,一年节令此为最佳时也。
48、苏堤杂花
苏公堤,春时晨光初起,宿雾未散,杂花生树,飞英蘸波,纷披掩映,如列锦铺绣。览胜者咸谓四时皆宜，而春晓为最。
49、浙江之潮
浙江之潮,天下之伟观也。自既望以至十八日为盛。方其远出海门,仅如银线;既而渐近,则玉城雪岭际天而来,大声如雷霆,震撼激射,吞天沃日,势极雄豪。杨诚斋诗云“海涌银为郭,江横玉系腰”者是也。
50、湖心亭看雪
余在西湖。大雪三日,湖中人鸟声俱绝。是日更(gēng)定矣,余挐(ráo)一小
chuányōnɡcuìyúzài
xī
hú
dàxuěsān
rì
húzhōnɡrénniǎoshēnɡjù
jué
shì
rìɡènɡ
dìnɡyǐ
yú
yìxiǎo
yī
lúhuǒ
dúwǎnɡhúxīntínɡkànxuě
wùsōnɡhànɡdànɡ
tiānyǔyúnyǔshānyǔshuǐ
shànɡxià
húxīntínɡkànxuě
háo
yánɡchénɡzhāishīyún
hǎiyǒnɡyínwéiɡuōjiānɡhénɡyù
xìyāo
zhěshìyě
jì
érjiànjìn
zé
yùchénɡxuělǐnɡ
jì
tiānér
lái
dàshēnɡrú
léitínɡzhènhàn
jī
shè
tūntiānwò
rì
shì
jíxiónɡ
zhèjiānɡzhīcháotiānxiàzhīwěiɡuānyě
zì
jìwànɡyǐ
zhìshíbā
rì
wéishènɡ
fānɡqíyuǎnchūhǎimén
jǐn
rúyínxiàn
zhèjiānɡzhīcháo
xiù
lǎnshènɡzhěxiánwèisì
shíjiē
yí
érchūnxiǎowéizuì
sūɡōnɡdī
chūnshíchénɡuānɡchūqǐ
sùwùwèisàn
záhuāshēnɡshù
fēiyīnɡzhànbō
fēnpīyǎnyìnɡ
rú
liè
jǐn
pū
sū
dī
záhuā
wǔwǔtàqīnɡmòshànɡxúnfānɡshuǐbīn
táohónɡliǔ
lǜ
rì
lìfēnɡhé
yìniánjiélìnɡcǐwéizuìjiāshíyě
shífānɡcǎoxiānměiértónɡfànɡzhǐyuānyúcūnwàichūnhuāxuànlànfùnǚxìqiūqiānyúxìnɡyuánxiǎozǐmèihuòsānsān
船,拥毳(cuì)衣炉火,独往湖心亭看雪。雾凇沆砀，天与云与山与水，上下
13
一白。湖上影子，惟长堤一痕⑧,湖心亭一点,与余舟一芥,舟中人两三粒而已。到亭上，有两人铺毡对坐，一童子烧酒炉正沸。见余，大喜曰：“湖中
yāndéɡènɡyǒucǐrén
lā
yútónɡyǐn
yúqiánɡyǐnsāndàbáiérbié
wènqíxìnɡshì
shìjīnlínɡrén
kè
cǐ
jí
xiàchuán
zhōuzǐnánnányuē
mòshuōxiànɡɡōnɡchī
ɡènɡyǒuchī
sìxiànɡɡōnɡzhě
yǐ
dàotínɡshànɡ
yǒuliǎnɡrénpūzhānduìzuò
yìtónɡzǐshāojiǔ
lúzhènɡfèi
jiànyú
dà
xǐyuē
húzhōnɡ
yìbáihúshànɡyǐnɡzǐwéizhǎnɡdīyìhénhúxīntínɡyìdiǎnyǔyúzhōuyìɡàizhōuzhōnɡrénliǎnɡsānlìér
焉得更有此人！”拉余同饮。余强饮三大白而别，问其姓氏，是金陵人，客此。及下船，舟子喃喃曰：“莫说相公痴，更有痴似相公者！”
14
下册
第一组动人的名字
51、大禹治水
尧舜时，九河不治，洪水泛滥。尧用鲧治水，鲧用雍堵之法，九年而无功。后舜用禹治水，禹开九州，通九道，陂九泽，度九山。疏通河道，因势利导，十三年终克水患。一成一败，其治不同也
52、女娲补天
wǎnɡɡǔzhīshí
nǚwābǔtiān
shísānniánzhōnɡkèshuǐhuàn
yìchénɡyì
bài
qí
zhìbùtónɡyě
hòushùnyònɡyǔzhìshuǐ
yǔkāijiǔzhōu
tōnɡjiǔdào
bēijiǔ
zé
dùjiǔshān
shūtōnɡhédào
yīnshì
lìdǎo
yáoshùnshí
jiǔ
hébùzhì
hónɡshuǐfànlàn
yáoyònɡɡǔnzhìshuǐ
ɡǔnyònɡyōnɡdǔzhī
fǎ
jiǔniánérwúɡōnɡ
dàyǔzhìshuǐ
dì
yī
zǔdònɡréndemínɡzì
往古之时,四极废,九州裂,天不兼覆,地不周载。火爁焱而不灭,水浩洋而不息,猛兽食颛民,骘鸟攫老弱。女娲炼五色石以补苍天,断鳌足以立四极， 杀黑
jì
jìzhōu
jī
lúhuīyǐ
zhǐyínshuǐ
cānɡtiānbǔ
sì
jízhènɡyínshuǐhé
jìzhōupínɡjiǎochónɡsǐ
zhuānmín
zhìniǎojuélǎoruò
nǚwāliànwǔsèshí
yǐ
bǔcānɡtiānduànáo
zú
yǐ
lì
sì
jí
shāhēi
sìjífèijiǔzhōuliètiānbùjiānfùdìbùzhōuzǎihuǒyànérbùmièshuǐhàoyánɡérbùxī
měnɡshòushízhuānmín
lónɡyǐ
龙以济冀州,积芦灰以止淫水。苍天补,四极正;淫水涸,冀州平;狡虫死,颛民
shēnɡ
生。
jīnɡwèitiánhǎi
53、精卫填海
又北二百里，曰发鸠(jiū)之山，其上多柘木，有鸟焉。其状如鸟，文首，白喙(huì)，赤足，名曰“精卫”，其鸣自詨。是炎帝之少女，名曰女娃。女娃游于东海，溺(nì)而不返，故为精卫。常衔西山之木石，以堙(yīn)于东海。
54、牛郎织女
天河之东有织女,天帝之女也。年年机杼劳役,织成云锦天衣。天帝怜其独处,许嫁河西牵牛郎。嫁后逐废织纫。天帝怒,责令归河东，许一年一度相会。 涉秋七日,鹊首无故皆髡,相传是日河鼓舆织女会于汉东,役乌鹊为梁以渡，
15
shèqiūqī
rì
quèshǒuwúɡùjiēkūnxiānɡchuánshì
rì
héɡǔyúzhīnǚhuìyúhàndōnɡ
yì
wūquèwéiliánɡyǐ
dù
xǔ
jià
hé
xīqiānniúlánɡ
jiàhòuzhúfèizhīrèn
tiāndì
nù
zélìnɡɡuīhédōnɡ
xǔ
yìniányí
dùxiānɡhuì
tiānhézhīdōnɡyǒuzhīnǚ
tiāndì
zhīnǚyě
niánniánjī
zhùláo
yì
zhīchénɡyúnjǐntiānyī
tiāndìliánqí
dúchǔ
niúlánɡzhīnǚ
wáyóuyúdōnɡhǎi
nì
ér
bùfǎn
ɡùwéijīnɡwèi
chánɡxiánxīshānzhīmùshí
yǐ
yīn
yúdōnɡhǎi
báihuì
chìzú
mínɡyuē
jīnɡwèi
qímínɡzì
yú
shì
nǚ
mínɡyuēnǚwá
nǚ
yòuběièrbǎi
lǐ
yuēfā
jiū
zhīshān
qíshànɡduōzhèmù
yǒuniǎoyān
qízhuànɡrúniǎo
wénshǒu
故毛皆脱去。
55、后羿射日
逮至尧之时,十日并出，焦禾稼,杀草木,而民无所食。猰貐、凿齿、九婴、大
fēnɡ
dàizhìyáozhīshí
shí
rìbìnɡchū
jiāohé
jià
shācǎomù
érmínwúsuǒshí
zú
záochǐ
jiǔyīnɡ
dà
fēnɡzhuīxī
xiūshé
jiēwéimínhài
yáonǎishǐhòuyìzhūzáochǐyúchóuhuázhīyě
shājiǔyīnɡyúxiōnɡ
hòuyìshè
rì
ɡùmáojiētuōqù
风、封豖希、修蛇，皆为民害。尧乃使后羿诛凿齿于畴华之野,杀九婴于凶
shuǐzhīshànɡ
jiǎodàfēnɡyúqīnɡqiūzhīzé
shànɡshèjiǔ
rì
ér
xiàshā
zú
zhǎnxiūshéyúdònɡtínɡ
qínfēnɡzheyúsānɡlín
wànmínjiē
xǐ
zhìyáoyǐwéitiānzǐ
水之上，缴大风于青丘之泽，上射九日而下杀z w猰貐，斩修蛇于洞庭，擒封豨于桑林。万民皆喜，置尧以为天子
16
第二组可笑之人，可笑之事
56、性缓
人性缓，冬日共人围炉，见人裳尾为火所烧，乃曰：“有一事，见之已久，欲言恐君性急，不言又恐伤君。然而言是耶？不言是耶？”人问何事，曰：“火烧君裳。”其人遽收衣而怒曰：“何不早言？”曰：“我道君性急，果然。”
57、性刚
有父子俱性刚，不肯让人。一日父留客饮，遣子入城市肉。子取肉回，将
chūchénɡmén
zhí
yìrénduìmiànér
lái
ɡèbùxiānɡrànɡ
suítǐnɡlìliánɡjiǔ
fùxúnzhìjiànzhī
wèizǐyuē
rǔ
ɡūchíròuhuí
péikèfàn
dàiwǒyǔ
qíduì
lì
zài
cǐ
yǒufù
zǐ
jùxìnɡɡānɡ
bùkěnrànɡrén
yí
rì
fù
liú
kèyǐn
qiǎnzǐ
rùchénɡshìròu
zǐ
qǔròuhuí
jiānɡ
xìnɡɡānɡhuǒshāojūnchánɡ
qírénjùshōuyī
ér
nùyuē
hébùzǎoyán
yuē
wǒdàojūnxìnɡjí
ɡuǒrán
yùyánkǒnɡjūnxìnɡjí
bùyányòukǒnɡshānɡjūn
ránéryánshìyē
bùyánshìyē
rénwènhéshì
yuē
rénxìnɡhuǎn
dōnɡrìɡònɡrénwéilú
jiànrénchánɡwěiwéihuǒsuǒshāo
nǎiyuē
yǒuyì
shì
jiànzhī
yǐ
jiǔ
xìnɡhuǎn
dìèrzǔkěxiàozhīrénkěxiàozhīshì
出城门，值一人对面而来，各不相让，遂挺立良久。父寻至见之，谓子曰：\汝姑持肉回，陪客饭。待我与其对立在此。\
58、北人不识菱
北人生而不识菱者，仕于南方。席上食菱，并壳入口。或曰：“食菱须去壳。”其人自护其短，曰：“我非不知，并壳者，欲以去热也。”问者曰：“北土亦有此物否？”答曰：“前山后山，何地不有！” 夫菱角生于水中而曰土产，此坐强不知以为知也。
59、活见鬼
有赴饮夜归者，值大雨，持盖自蔽。见一人立檐下，即投伞下同行。久之，不语，疑为鬼也；以足撩之，偶不相值，愈益恐，因奋力挤之桥下而趋。值炊糕者晨起，亟奔入其门，告以遇鬼。俄顷，复见一人，遍体沾湿，踉跄而至，号呼有鬼，亦投其家。二人相视愕然，不觉大笑。
17
érzhì
hàohūyǒuɡuǐ
yìtóuqí
jiā
èrrénxiānɡshì
è
rán
bùjuédàxiào
chuīɡāozhěchénqǐ
jíbēnrù
qímén
ɡàoyǐ
yùɡuǐ
éqǐnɡ
fùjiànyìrén
biàntǐzhānshī
liànɡqiànɡ
bùyǔ
yíwéiɡuǐyě
yǐ
zúliāozhī
ǒubùxiānɡzhí
yù
yìkǒnɡ
yīnfèn
lì
jǐ
zhīqiáoxià
ér
qū
zhí
yǒufùyǐnyèɡuīzhě
zhídà
yǔ
chíɡài
zì
bì
jiànyìrén
lì
yánxià
jí
tóusǎnxiàtónɡxínɡ
jiǔzhī
huójiànɡuǐ
cǐzuòqiánɡbùzhī
yǐwéizhīyě
yǒucǐ
wùfǒu
dáyuē
qiánshānhòushān
hé
dì
bùyǒu
fūlínɡjiǎoshēnɡyúshuǐzhōnɡéryuētǔchǎn
qírénzì
hù
qíduǎn
yuē
wǒfēibùzhī
bìnɡqiàozhě
yù
yǐ
qù
rè
yě
wènzhěyuē
běitǔ
yì
běirénshēnɡér
bùshílínɡzhě
shìyúnánfānɡ
xíshànɡshílínɡ
bìnɡqiàorùkǒu
huòyuē
shílínɡxūqùqiào
běirénbùshílínɡ
60、虎与刺猬
有一大虫，欲向野中觅食，见一刺猬仰卧，谓是肉脔，欲衔之。忽被猥卷着鼻，惊走，不知休也，直至山中，困乏而眠。刺猬乃放鼻而走。大虫醒，
shènhuānxǐzhebí
jīnɡzǒu
bùzhīxiūyě
zhízhìshānzhōnɡ
kùnfá
érmián
cìwèinǎifànɡbí
érzǒu
dàchónɡxǐnɡ
zǒuzhìxiànɡshùxià
dītóujiànxiànɡdòu
nǎicèshēnyǔyún
dànláizāojiànxiánzūn
yuànlánɡjūn
yǒuyì
dàchónɡ
yùxiànɡyězhōnɡmìshí
jiànyì
cìwèiyǎnɡwò
wèishìròuluán
yùxiánzhī
hūbèiwěijuàn
hǔyǔcìwèi
甚欢喜，走至橡树下，低头见橡斗，乃侧身语云：“旦来遭见贤尊，愿郎君
且qiě避bì道dào
！”
18
第三组 英雄的本色
61、李广射虎
ɡuǎnɡchūliè
lǐɡuǎnɡshèhǔ
jiàncǎozhōnɡshí
yǐwéihǔ
érshèzhī
zhōnɡshíméizú
shìzhī
shíyě
yīnfùɡènɡshèzhī
dìsānzǔyīnɡxiónɡdeběnsè
广出猎，见草中石，以为虎而射之，中石没镞。视之，石也。因复更射之，
rùshí
yǐ
ɡuǎnɡsuǒjūjùnwényǒuhǔ
chánɡzìshèzhī
jí
jūyòuběipínɡshèhǔ
hǔténɡshānɡ
ɡuǎnɡyìjìnɡshèshāzhī
zhōnɡbùnénɡfù
终不能复入石矣。广所居郡闻有虎，尝自射之。及居右北平射虎，虎腾伤广，广亦竟射杀之。
wòxīnchánɡdǎn
ɡuǎnɡ
62、卧薪尝胆
吴既赦越，越王勾践反国，乃苦身焦思，置胆于坐，坐卧即仰胆，饮食亦尝胆也。曰：“女忘会稽之耻邪？”身自耕作，夫人自织；食不加肉，衣不重采；折节下贤人，厚遇宾客；振贫吊死，与百姓同其劳。
63、祁黄羊举荐
晋平公问祁黄羊曰：“南阳无令，其谁可而为之？”祁黄羊对曰：“解xiè狐可。”平公曰：“解狐非子之仇邪？”对曰：“君问可，非问臣之仇也。”
pínɡɡōnɡyuē
húkě
pínɡɡōnɡyuē
jiě
húfēi
zǐ
zhīchóuxié
duìyuē
jūnwènkě
fēiwènchénzhīchóuyě
shàn
suíyònɡzhī
ɡuórénchēnɡshànyān
jūyǒu
pínɡɡōnɡyòuwènqíhuánɡyánɡyuē
jìnpínɡɡōnɡwènqíhuánɡyánɡyuē
nányánɡwúlìnɡ
qíshuíkě
érwéizhī
qíhuánɡyánɡduìyuē
jiě
qíhuánɡyánɡjǔjiàn
cǎi
zhéjiéxiàxiánrén
hòuyùbīnkè
zhènpíndiàosǐ
yǔbǎixìnɡtónɡqíláo
dǎnyě
yuē
nǚwànɡhuì
jī
zhīchǐxié
shēnzìɡēnɡzuò
fūrénzì
zhī
shíbùjiāròu
yī
wú
jì
shèyuè
yuèwánɡɡōujiànfǎnɡuó
nǎikǔshēnjiāosī
zhìdǎnyúzuò
zuòwò
jíyǎnɡdǎn
yǐnshí
yìchánɡbùzhònɡ
平公曰： “善。”遂用之。国人称善焉。居有间jiān，平公又问祁黄羊曰：“国无尉，其谁可而为之？”对曰：“午可。”平公曰：“午非子之子邪？”对曰：“君问可，非问臣之子也。”平公曰：“善。”又遂用之。国人称善焉。
kǒnɡzǐwénzhīyuēduìyuē
jūnwènkě
fēiwènchénzhī
zǐ
pínɡɡōnɡyuē
shàn
yòusuíyònɡzhī
ɡuórénchēnɡshànyān
shànzāi
qíhuánɡyánɡzhīlùnyě
wàijǔ
bù
bìchóu
nèijǔ
bù
bì
zǐ
qíhuánɡyánɡ
ɡuówúwèi
qíshuíkě
érwéizhī
duìyuē
kě
pínɡɡōnɡyuē
wǔfēi
zǐ
zhī
zǐ
xié
孔子闻之曰：“善哉，祁黄羊之论也！外举不避仇，内举不避子。祁黄羊
kěwèiɡōnɡyǐ
可谓公矣。”
64、公仪休拒收鱼
ɡōnɡyí
ɡōnɡyí
xiū
jùshōuyú
公仪休相鲁而嗜鱼，一国尽争买鱼而献之。公仪子不受。其弟子曰：“夫
19
xiūxiānɡlǔérshìyúyìɡuójìnzhēnɡmǎiyúérxiànzhīɡōnɡyízǐbùshòuqídìzǐyuēfū
子嗜鱼而不受，何也？”曰：“夫唯嗜鱼，故不受也。夫即受鱼，必有下人之色。有下人之色，将枉于法。枉于法，则免于相。免于相，则虽嗜鱼，此必不能致我鱼，我又不能自给鱼。即无受鱼而不免于相，虽不受鱼，我
nénɡchánɡzìcǐ
bì
bùnénɡzhìwǒyú
wǒyòubùnénɡzì
jǐ
yú
jí
wúshòuyú
ér
bùmiǎnyúxiānɡ
suībùshòuyú
wǒ
jǐ
yú
cǐmínɡfū
shìrénbù
rú
zì
shìyě
mínɡyúrénzhīwéi
jǐ
zhě
bù
rú
jǐ
zhī
zìwéiyě
zhīsè
yǒuxiàrénzhīsè
jiānɡwǎnɡyú
fǎ
wǎnɡyú
fǎ
zémiǎnyúxiānɡ
miǎnyúxiānɡ
zésuīshìyú
zǐshìyúérbùshòuhéyěyuēfūwéishìyúɡùbùshòuyěfūjíshòuyúbìyǒuxiàrén
能常自给鱼。”此明夫恃人不如自恃也；明于人之为己者，不如己之自为也。
cénɡcānjiàozǐ
65、曾参教子
cénɡzǐ
曾子之妻之市，其子随之而泣。其母曰：“女还，顾反为女杀彘（zhì）。” 妻
shìshìlái
cénɡzǐ
yùbǔzhìshāzhī
qī
zhǐzhīyuē
tè
yǔ
xì
ěr
cénɡzǐyuē
yīnɡér
fēi
yǔ
xì
yě
yīnɡér
fēiyǒuzhīyě
dàifùmǔérxué
yě
tīnɡfùmǔzhījiào
jīn
zǐ
qī
zhī
shìjiàozǐ
zhīqīzhīshìqízǐsuízhīérqìqímǔyuēnǚháiɡùfǎnwéinǚshāzhìqī
适市来，曾子欲捕彘杀之。妻止之曰：“特与婴儿戏耳！” 曾子曰：“婴儿非与戏也。婴儿非有知也，待父母而学者也，听父母之教。今子欺之，是教子欺也。母欺子而不信其母，非以成教也。”遂烹彘也。
20
qī
yě
mǔqī
zǐ
ér
bùxìn
qímǔ
fēi
yǐchénɡjiàoyě
suípēnɡzhìyě
第四组 聆听诸子的声音
66、上善若水
shànɡshànruòshuǐ
shànɡshànruòshuǐ
shuǐshànlìwànwùér
bùzhēnɡ
chùzhònɡrénzhīsuǒ
è
ɡù
jǐ
yúdào
jūshàndì
xīnshàn
dìsìzǔlínɡtīnɡzhūzǐdeshēnɡyīn
上善若水。水善利万物而不争，处众人之所恶，故几于道。居善地，心善
yǔshànrén
yánshànxìn
zhènɡshànzhì
shìshànnénɡ
dònɡshànshí
fūwéibùzhēnɡ
ɡùwúyóu
yuān
渊，与善仁，言善信，政善治，事善能，动善时。夫唯不争，故无尤。
běimínɡyǒuyú
67、北冥有鱼
北冥有鱼，其名曰鲲。鲲之大，不知其几千里也；化而为鸟，其名为鹏。
pénɡzhībèiběimínɡyǒuyú
qímínɡyuēkūn
kūnzhīdà
bùzhī
qí
jǐqiānlǐ
yě
huàérwéiniǎo
qímínɡwéipénɡ
bùzhī
qí
jǐqiānlǐ
yě
nù
ér
fēi
qí
yìruòchuítiānzhīyún
shìniǎoyě
hǎiyùnzéjiānɡxǐ
鹏之背，不知其几千里也；怒而飞，其翼若垂天之云。是鸟也，海运则将徙
yúnánmínɡ
nánmínɡzhě
tiānchíyě
qí
xiézhě
zhìɡuàizhěyě
xiézhīyányuē
pénɡzhī
xǐ
yúnánmínɡ
yě
shuǐjī
sānqiānlǐ
tuánfúyáoérshànɡzhě
lǐ
qù
yǐ
liùyuèxīzhěyě
于南冥。南冥者，天池也。齐谐者，志怪者也。谐之言曰：“鹏之徙于南冥也，水击三千里，抟扶摇而上者九万里，去以六月息者也。”
68、仁者爱人
mènɡzǐ
rénzhěàirén
孟子日：“君子所以异于人者，以其存心也。君子以仁存心。以礼存心。仁
yǒu
lǐ
zhějìnɡrén
àirénzhě
rénhénɡài
zhī
jìnɡrénzhě
rénhénɡjìnɡzhī
ɡuózhī
qìyònɡ
rìjūnzǐsuǒyǐyìyúrénzhěyǐqícúnxīnyějūnzǐyǐréncúnxīnyǐcúnxīnrén
者爱人，有礼者敬人。爱人者,人恒爱之;敬人者,人恒敬之。” 69、国之器用
口能言之，身能行之，国宝也。口不能言，身能行之，国器也。口能言之，
shēnbùnénɡxínɡkǒunénɡyánzhī
shēnnénɡxínɡzhī
ɡuóbǎoyě
kǒubùnénɡyán
shēnnénɡxínɡzhī
ɡuóqì
yě
kǒunénɡyánzhī
ɡuóyònɡyě
kǒuyánshàn
shēnxínɡè
ɡuóyāoyě
zhìɡuózhějìnɡqíbǎo
ài
qí
qì
rèn
zhěàirén
身不能行，国用也。口言善，身行恶，国妖也。治国者敬其宝，爱其器，任
qíyònɡ
chúqíyāo
其用，除其妖。。
70、得道者多助
天时不如地利，地利不如人和。
三里之城，七里之郭，环而攻之而不胜。夫环而攻之，必有得天时者矣，
21
sān
lǐ
zhīchénɡ
qī
lǐ
zhīɡuō
huánérɡōnɡzhīér
búshènɡ
fūhuánérɡōnɡzhī
bìyǒudétiānshízhěyǐ
tiānshíbù
rú
dì
lì
dì
lì
bù
rúrénhé
dédàozhěduōzhù
然而不胜者，是天时不如地利也。
chénɡfēibùɡāoyě
ránérbùshènɡzhěshìtiānshíbùrúdìlìyě
城非不高也，池非不深也，兵革非不坚利也，米粟非不多也，委而去之，是
dì
lì
bù
rúrénhé
yě
ɡùyuē
yùmínbù
yǐfēnɡjiānɡzhījiè
ɡùɡuóbù
yǐshānxī
zhīxiǎn
wēitiānxiàbù
yǐbīnɡɡézhī
lì
dédào
chífēibùshēnyěbīnɡɡéfēibùjiānlìyěmǐsùfēibùduōyěwěiérqùzhīshì
地利不如人和也。
故曰，域民不以封疆之界，固国不以山溪之险，威天下不以兵革之利。得道者多助，失道者寡助。寡助之至，亲戚畔之。多助之至，天下顺之。以天下之所顺，攻亲戚之所畔，故君子有不战，战必胜矣。
22
zhīsuǒshùn
ɡōnɡqīnqī
zhīsuǒpàn
ɡùjūn
zǐyǒubùzhàn
zhànbìshènɡyǐ
zhěduōzhù
shīdàozhěɡuǎzhù
ɡuǎzhùzhīzhì
qīnqīpànzhī
duōzhùzhīzhì
tiānxiàshùnzhī
yǐtiānxià
第五组重温儿时的故事
71、狐与葡萄
昔有一狐，见葡萄满架，万紫千红，累累可爱，垂涎久之。奈无iede 猿升
zhī
jì
bùnénɡdàkuàiduǒyí
wànɡzéshēnɡyuàn
yuànzéshēnɡnù
nù
zéshēnɡfěi
wúsuǒbùzhì
kǒushìxīnfēi
zìwèiyuē
sì
cǐ
pútáojuéfēiɡuìzhònɡzhīpǐn
hǎnjiànzhīwù
kuànɡqíwèisuānsè
wú
xīyǒuyì
hú
jiànpútáomǎnjià
wànzǐqiānhónɡ
lěi
lěi
kě
ài
chuíxiánjiǔzhī
nàiwú
yuánshēnɡ
nǎi
húyǔpútáo
之技，不能大快朵颐。望则生怨，怨则生怒，怒则生诽，无所不至。乃口是心非，自慰曰：“似此葡萄绝非贵重之品，罕见之物。况其味酸涩，吾
cónɡbùxiàyàn
bǐyōnɡfū
sú
zǐfānɡyǐ
zhīwéishíyě
从不下咽。彼庸夫俗子方以之为食也。”
cǐ
rúshìjiānbēibǐ
zhībèi
jiànréncáidéchūzhònɡ
zì
ɡùwànbùnénɡdàocǐ
dì
bù
fǎndǐhuǐjiāojiā
jiǎ
yìqīnɡɡāo
yī
shìwèifúrénzhīxìnɡ
wéixīnzhītányě
此如世间卑鄙之辈，见人才德出众，自顾万不能到此地步，反诋毁交加，假意清高。噫，是谓拂人之性，违心之谈也。
72、鸦狐
鸦本不善鸣。一日，口衔食物，稳栖树上。适有饿狐见之，欲夺其食，无以为法，乃心生一计，曰：“闻先生有霓裳羽衣之妙，特来一聆仙曲，以
qīnɡsúyǐwéifǎ
nǎixīnshēnɡyì
jì
yuē
wénxiānshēnɡyǒuníchánɡyǔ
yī
zhīmiào
tè
lái
yìlínɡxiānqǔ
yǐ
ěr
xìnɡwùjiànquè
yāxìnwéirán
xǐ
bù
zìshènɡ
suíkāishēnɡzhānɡkǒu
qí
shíwù
yǐtuōluò
yāběnbúshànmínɡ
yí
rì
kǒuxiánshíwù
wěnqīshùshànɡ
shìyǒuè
hújiànzhī
yùduóqí
shí
wú
yāhú
清俗耳。幸勿见却！”鸦信为然，喜不自胜，遂开声张口，其食物已脱落矣。狐则拾之，谓鸦曰：“将来有羡 先生唱者，切勿信之，必有故也。”俗云：甜言须防是饵。。
73、豺烹羊
盘古初，鸟兽皆能言。一日，豺与羊同涧饮水，豺欲烹其羊，自念无以措辞，乃强责之曰：“汝混浊比水，使老夫不能饮，该杀！”羊对曰：“大王在
shànɡliúcí
nǎiqiánɡzézhīyuē
rǔhùnzhuóbǐshuǐ
shǐlǎofū
bùnénɡyǐn
ɡāishā
yánɡduìyuē
dàwánɡzài
yánɡzàixiàliú
suīzhuówú
ài
cháifù
zéyuē
rǔ
niánmǒurì
chūyándézuìyúwǒ
pánɡǔchū
niǎoshòujiēnénɡyán
yí
rì
cháiyǔyánɡtónɡjiànyǐnshuǐ
cháiyùpēnɡqíyánɡ
zìniànwú
yǐcuò
cháipēnɡyánɡ
yún
tiányánxūfánɡshì
ěr
yǐ
hú
zéshízhī
wèiyāyuē
jiānɡláiyǒuxiàn
xiānshēnɡchànɡzhě
qièwùxìnzhī
bìyǒuɡùyě
sú
上流，羊在下流，虽浊无碍。”豺复责曰：“汝去年某日，出言得罪于我，
yì
ɡāishā
yánɡyuē
dàwánɡwù
yǐ
qùniánmǒurì
yánɡwèichūshì
ānnénɡdézuìdàwánɡ
chái
zébiànxiūwéinù
zézhīyuē
rǔzhīfù
dézuìyúwǒ
yì
rǔzhīzuìyě
suípēnɡzhī
亦该杀！”羊曰：“大王误矣。去年某日，羊未出世，安能得罪大王？”豺则变羞为怒，责之曰：“汝之父母得罪于我，亦汝之罪也。”遂烹之。。
23
谚云：欲加之罪，何患无辞。即此之谓也。
74、鹿照水 鹿照水
有鹿饮与溪边，自照水影，见其两角峥嵘，甚为自乐，惟恨四足轻小，颇不相称，甚不满意。正叹恨间，忽闻猎者带犬自远而来，鹿急为奔避，幸得四足轻捷，猎犬追至，鹿则逃入竹林，奈被两角阻挠竹上，欲进不能，卒之为犬所捕。鹿悔曰：“我尚恨其脚小，而夸其角长，不知救吾命者，脚也；丧吾命者，角也！”
75、杉苇刚柔
夹岸相映：一边杉树参天，一边芦苇点水，杉苇朝夕相见。一日，其杉讥诮（qiào）其苇曰：“看你体如柔丝，性如流水，每每随风而舞，风东则东，
fēnɡxīqiào
qíwěiyuē
kànnǐ
tǐ
rúróusī
xìnɡrú
liúshuǐ
měiměisuífēnɡérwǔ
fēnɡdōnɡzédōnɡ
zé
xī
háowúɡānɡqì
hé
rúwǒzhènɡzhíbùqū
qǐ
búkuàizāi
wěiyuē
ɡānɡróuɡèyǒusuǒ
jiá
ànxiānɡyìnɡ
yìbiānshānshùcāntiān
yìbiānlúwěidiǎnshuǐ
shānwěizhāoxīxiānɡjiàn
yí
rì
qíshānjī
shānwěiɡānɡróu
jiǎoyě
sànɡwúmìnɡzhě
jiǎoyě
cùzhīwéiquǎnsuǒbǔ
lùhuǐyuē
wǒshànɡhènqíjiǎoxiǎo
érkuāqíjiǎozhǎnɡ
bùzhījiùwúmìnɡzhě
dé
sì
zúqīnɡjié
lièquǎnzhuīzhì
lù
zétáorùzhúlín
nàibèiliǎnɡjiǎozǔnáozhúshànɡ
yù
jìnbùnénɡ
bùxiānɡchèn
shènbùmǎnyì
zhènɡtànhènjiān
hūwénlièzhědàiquǎnzìyuǎnér
lái
lù
jí
wéibēnbì
xìnɡ
yǒulù
yǐnyǔ
xībiān
zìzhàoshuǐyǐnɡ
jiànqíliǎnɡjiǎozhēnɡrónɡ
shènwéizì
lè
wéihènsì
zúqīnɡxiǎo
pō
lùzhàoshuǐ
lùzhàoshuǐ
yànyúnyùjiāzhīzuìhéhuànwúcíjícǐzhīwèiyě
风西则西，毫无刚气，何如我正直不屈，岂不快哉！”苇曰：“刚柔各有所长。吾虽懦弱，究可免祸；汝虽刚强，犹恐安身不牢。”
yí
rì
jùfēnɡzhòuqǐ
qí
lúwěizuǒyòuxiānfān
zhōnɡwúdàhài
érshānshùzǎoyǐliánɡēnbá
qǐ
yǐ
wúsuīnuòruò
jiū
kěmiǎnhuò
rǔsuīɡānɡqiánɡ
yóukǒnɡānshēnbùláo
chánɡ
一日，飓风骤起，其芦苇左右掀翻，终无大害；而杉树早已连根拔起矣！
24
第六组爱上四季
76、春
shǒu
chūnsì
shí
sū
wàn
huì
zhě
chūn
yě
qì
nuǎn
zé
jīn
yùn
shū
rì
chí
zé
yān
dìliùzǔàishànɡsìjì
首 四 时， 苏 万 汇 者， 春 也。 气 暖 则 襟 韵 舒， 日 迟 则 烟
qì
mèi
bǎi
niǎohémínɡ
qiān
huā
jìnɡ
fā
tián
jùnjǔ
zhǐ
yú
nán
mǔ
yóu
rén
lián
pèi
yú
dōnɡ
jiāo
fēnɡ
ɡuānɡ
zhī
yàn
yóu
shǎnɡ
zhī
yú
yǐ
wéizuì
yǐ
气 媚。 百 鸟和鸣， 千 花 竞 发。 田 峻举趾 于 南 亩， 游 人 联 辔 于 东 郊。风 光 之 艳，游 赏 之 娱，以 为最矣。 77、夏
溽暑蒸人，如洪炉铸剑，谁能跃冶？须得清泉万派，茂树千章，古洞含风，阴崖积雪，空中楼阁，四面青山，镜里亭台，两行画鶾，湘帘竹簟，藤枕石床：栩栩然，蝶欤周欤，吾不得而知也。 78、秋
金风瑟瑟，红叶萧萧，孤燕排云，寒虫泣露，良用凄切。可爱者：云剑长
kōnɡjīnfēnɡsè
sè
hónɡyèxiāoxiāo
ɡūyànpáiyún
hánchónɡqì
lù
liánɡyònɡqīqiè
kě
àizhě
yúnjiànchánɡ
shuǐchénɡyuǎnpǔ
yìpiànlěnɡlún
jiǎojiǎobìluòjiān
lìnɡrénshuǎnɡrán
nánlóuqīnɡxiào
dōnɡlíchànɡ
qiū
shíchuánɡ
xǔ
xǔrán
diéyúzhōuyú
wúbùdé
érzhīyě
yīnyá
jī
xuě
kōnɡzhōnɡlóuɡé
sìmiànqīnɡshān
jìnɡ
lǐtínɡtái
liǎnɡxínɡhuà
xiānɡliánzhúdiàn
ténɡzhěn
rùshǔzhēnɡrén
rúhónɡlúzhùjiàn
shuínénɡyuèyě
xū
déqīnɡquánwànpài
màoshùqiānzhānɡ
ɡǔdònɡhánfēnɡ
xià
空，水澄远浦，一片冷轮，皎皎碧落间，令人爽然。南楼清啸，东篱畅
yǐn
yìyōurénxínɡlè
shíyě
yínchánjiǎojié
yù
lù
qīqīnɡ
sì
ɡùrénhuán
wànlǐ
yì
bì
xié
yī
èrliánɡpénɡ
dòujiǔ
lín
lí
饮，亦幽人行乐时也。
银蟾皎洁，玉露凄清，四顾人寰，万里一碧。携一二良朋，斗酒淋漓，彩毫
zònɡhénɡ
cǎiháo
yǎnɡwènchánɡé
huǐtōulínɡyàofǒu
āndéqīnɡluányì
zhǐkuàzhī
pínɡxūyuǎnyóu
zhíbāwàn
纵横，仰问嫦娥：“悔偷灵药否？”安得青銮一只跨之，凭虚远游，直八万
lízhōnɡyě
qǐnɡliú
顷琉璃中也。 79、冬
dōnɡsuīlónɡhánbīrén
dōnɡ
冬虽隆寒逼人，而梅白松青，装点春色；又感六花飞絮，满地琼瑶。兽炭生红，蚁酒凝绿；狐裘貂帽，银烛留宾；在尾兔毫，彩笺觅句：亦佳事也。
25
yǐ
jiǔnínɡlǜ
húqiúdiāomào
yínzhúliúbīn
zàiwěitùháo
cǎijiānmì
jù
yì
jiāshìyě
érméibáisōnɡqīnɡzhuānɡdiǎnchūnsèyòuɡǎnliùhuāfēixùmǎndìqiónɡyáoshòutàn
shēnɡhónɡ
至如骏马猎平原，孤舟钓浅濑：豪华寂寞，各自有致。 80、雪
天公翦水，宇宙飘花，品之，有四美焉：落地无声，静也；沾衣不染，洁也；高下平均，匀也；洞窗掩映，明也。宜长松修竹，老梅片石；怪石崚?，
shēnlínyǎotiǎoyě
ɡāoxiàpínɡjūn
yúnyě
dònɡchuānɡyǎnyìnɡ
mínɡyě
yízhǎnɡsōnɡxiūzhú
lǎoméipiànshí
ɡuàishí
hánjiānɡyuǎnpǔ
duànànxiǎoqiáo
ɡǔchàcénɡluán
shū
líyōujìnɡ
lǎosǒupīɡuǎichuídiào
sāo
tiānɡōnɡjiǎnshuǐ
yǔzhòupiāohuā
pǐnzhī
yǒusìměiyān
luòdìwúshēnɡ
jìnɡyě
zhānyī
bùrǎn
jié
xuě
zhìrújùnmǎlièpínɡyuánɡūzhōudiàoqiǎnlàiháohuájìmòɡèzìyǒuzhì
深林窈窕；寒江远浦，断岸小桥；古刹层峦，疏篱幽径；老叟披簑垂钓，骚
rénkuàjiǎnxúnshī
xiǎozhuóqīnɡtán
ɡāolóuchánɡxiào
chuántóucházàopiāoyān
zuòshànɡdàiméibǎzhǎn
lǎosēnɡ
duìzuò
yùnshìxiánpínɡ
pī
hèchǎnɡ
zònɡbùyuánlín
yùdiāoqiú
dēnɡlínshānshuǐ
rú
cǐjǐnɡkuànɡ
hé
人跨蹇寻诗；小酌清谈，高楼长啸；船头茶灶飘烟，座上黛眉把盏；老僧
bì
éméiqiānchǐ
对坐，韵士闲评；披鹤氅，纵步园林，御貂裘，登临山水。如此景况，何必峨嵋千尺？
26
第七组 学习这件事儿
81、奕秋学奕
弈秋，通国之善弈者也。使弈秋诲二人弈，其一人专心致志，惟弈秋之为听；一人虽听之，一心以为有鸿鹄将至，思援弓缴而射之。虽与之俱学，弗若之矣。为是其智弗若与？曰：非然也。
82、纪昌学射
甘蝇，古之善射者，彀弓而兽伏鸟下。弟子名飞卫，学射于甘蝇，而巧过其师。纪昌者，又学射于飞卫。飞卫曰：“尔先学不瞬，而后可言射矣。” 纪昌归，偃卧其妻之机下，以目承牵挺。二年之后，虽锥末倒眥，而不瞬
yě
yǐɡàofēiwèi
fēiwèiyuē
wèiyě
bìxuéshì
érhòukě
shìxiǎorú
dà
shìwēirúzhù
ér
hòuɡàowǒjìchānɡɡuī
yǎnwòqí
qī
zhī
jī
xià
yǐmùchénɡqiāntǐnɡ
èrniánzhīhòu
suīzhuīmòdǎobǎi
ér
bùshùn
shī
jìchānɡzhě
yòuxuéshèyúfēiwèi
fēiwèiyuē
ěrxiānxuébùshùn
érhòukěyánshèyǐ
ɡānyínɡ
ɡǔzhīshànshèzhě
ɡòuɡōnɡérshòufúniǎoxià
dì
zǐmínɡfēiwèi
xuéshèyúɡānyínɡ
érqiǎoɡuòqí
jìchānɡxuéshè
zhī
yǐ
wéishì
qí
zhìfúruòyǔ
yuē
fēirányě
yìrénsuītīnɡzhī
yì
xīn
yǐwéiyǒuhónɡɡǔjiānɡzhì
sīyuánɡōnɡjiǎoérshèzhī
suīyǔzhī
jùxué
fúruò
yìqiū
tōnɡɡuózhīshànyìzhěyě
shǐ
yìqiūhuìèrrényì
qí
yīrénzhuānxīnzhìzhì
wéiyìqiūzhīwéitīnɡ
yìqiūxuéyì
dìqīzǔxuéxízhèjiànshìér
也。以告飞卫。飞卫曰：“未也，必学视而后可，视小如大，视微如著，而后告我。”
chānɡyǐmáoxuánshīyúyǒu
nánmiànérwànɡzhī
xúnyuèzhījiān
jìndà
yě
sānniánzhīhòu
rúchēlúnyān
昌以牦悬虱于牖，南面而望之，旬月之间，浸大也；三年之后，如车轮焉。
yǐ
dǔyúwù
jiēqiūshānyě
nǎi
yǐyànjiǎozhīhú
shuòpénɡzhīɡānshèzhī
ɡuànshīzhīxīn
érxuánbùjué
yǐɡàofēiwèi
fēiwèiɡāodǎofǔyīnɡyuē
rǔ
dézhī
yǐ
以睹余物，皆丘山也。乃以燕角之弧，朔蓬之竿射之，贯虱之心而悬不绝。以告飞卫，飞卫高蹈拊膺曰：“汝得之矣。”
83、蜀鄙二僧
天下事有难易乎?为之,则难者亦易矣;不为,则易者亦难矣。人之为学有难易乎?学之,则难者亦易矣;不学,则易者亦难矣。
蜀之鄙，有二僧。其一贫，其一富。贫者语于富者：“吾欲之南海，何如?”富者曰：“子何恃而往?”曰：“吾一瓶—钵足矣。”富者曰：“吾数年来，欲买舟而下，犹未能也。子何恃而往!”越明年，贫者自南海还，而以告富者。
27
mǎizhōuér
xià
yóuwèinénɡyě
zǐ
héshì
érwǎnɡ
yuèmínɡnián
pínzhězìnánhǎihái
ér
yǐɡàofùzhě
fùzhěyuē
zǐ
héshì
érwǎnɡ
yuē
wú
yìpínɡ
bōzú
yǐ
fùzhě
wúshùniánlái
yù
shǔzhī
bǐ
yǒuèrsēnɡ
qí
yīpín
qí
yī
fù
pínzhěyǔ
yú
fùzhě
wúyùzhīnán
hé
rú
hū
xuézhī
zénánzhěyì
yì
yǐ
bùxué
zé
yìzhěyìnányǐ
tiānxiàshìyǒunányì
hū
wéizhī
zénánzhěyì
yì
yǐ
bùwéi
zé
yìzhěyìnányǐ
rénzhīwéixuéyǒunányì
shǔbǐ
èrsēnɡ
富者有惭色。
西蜀之去南海,不知几千里也,僧富者不能至而贫者至焉。人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉?
(清·彭端淑(白鹤堂诗文集)
84、师旷论学
晋平公问于师旷曰：“吾年七十，欲学，恐已暮矣。”师旷曰：“暮，何不
bǐnɡzhúhū
jìnpínɡɡōnɡwènyúshīkuànɡyuē
wúniánqī
shí
yùxué
kǒnɡyǐmùyǐ
shīkuànɡyuē
mù
hébù
pínɡɡōnɡyuē
ānyǒuwéirénchénér
xì
qíjūnhū
shīkuànɡyuē
mánɡ
ānɡǎnxì
qíjūn
shīkuànɡlùnxué
qīnɡpénɡduānshū
báihètánɡshīwénjí
bǐ
zhīsēnɡzāi
xīshǔzhīqùnánhǎi
bùzhī
jǐqiānlǐ
yě
sēnɡfùzhěbùnénɡzhìérpínzhězhìyān
rénzhī
lì
zhì
ɡùbù
rúshǔ
fùzhěyǒucánsè
炳烛乎?\平公曰：“安有为人臣而戏其君乎?”师旷曰：“盲臣安敢戏其君乎？臣闻之，少而好学，如日出之阳；壮而好学，如日中之光；老而好学，如炳烛之明，孰与昧行乎？”平公曰：“善哉!”选自西汉刘向编《说
yuànxué
rúbǐnɡzhúzhīmínɡ
shúyǔmèixínɡhū
pínɡɡōnɡyuē
shànzāi
xuǎnzì
xīhànliúxiànɡbiān
shuō
jiànběn
hū
chénwénzhī
shǎoérhǎoxué
rú
rìchūzhīyánɡ
zhuànɡérhǎoxué
rú
rìzhōnɡzhīɡuānɡ
lǎoérhǎo
苑· 建本》）
jiàoxuéxiānɡzhǎnɡ
85、教学相长
虽有嘉肴，弗食不知其旨也；虽有至道，弗学不知其善也。是故学然后知不足，教然后知困。知不足，然后能自反也；知困，然后自强也。故曰：教学
xiānɡzhǎnɡyězú
jiàoránhòuzhīkùn
zhībùzú
ránhòunénɡzì
fǎnyě
zhīkùn
ránhòuzìqiánɡyě
ɡùyuē
jiàoxué
suīyǒujiāyáo
fú
shíbùzhī
qí
zhǐyě
suīyǒuzhìdào
fúxuébùzhī
qíshànyě
shìɡùxuéránhòuzhībù
相长也。
28
第八组智慧小故事
86、歧路亡羊
yánɡzǐ
qí
lùwánɡyánɡzhīlínrénwánɡyánɡ
jì
lǜ
qídǎnɡ
yòuqǐnɡyánɡzǐ
zhīshùzhuīzhī
yánɡzǐyuē
xī
wánɡyìyánɡ
dìbāzǔzhìhuìxiǎoɡùshì
杨子之邻人亡羊，既率其党，又请杨子之竖追之。杨子曰：“嘻！亡一羊，
hézhuīzhīzhězhònɡ
línrényuē
duōqí
lù
jì
fǎn
wèn
huòyánɡ
yuē
wánɡzhī
yǐ
yuē
xīwánɡzhī
yuē
qí
lù
zhīzhōnɡyòuyǒuqíyān
wúbùzhīsuǒzhī
suǒyǐfǎnyě
何追之者众？”邻人曰：“多歧路。”既反，问：“获羊乎？”曰：“亡之矣。” 曰：“奚亡之？”曰：“歧路之中又有歧焉。吾不知所之，所以反也。
87、破釜沉舟
xiànɡyǔ
pò
fǔchénzhōu
项羽已杀卿子冠军，威震楚国，名闻诸侯。乃谦当阳君、蒲将军将卒二万
dùhé
jiù
jù
lù
zhànshǎolì
chényú
fùqǐnɡbīnɡ
xiànɡyǔnǎi
xī
yǐnbīnɡdùhé
jiēchénchuán
pò
fǔ
wǎ
shāolúshě
chísān
rìliánɡyǐ
shìshìcù
bì
sǐ
wú
yì
háixīn
yúshìzhìwéiwánɡlí
yǔqínjūnyù
yǐshāqīnɡzǐɡuànjūnwēizhènchǔɡuómínɡwénzhūhóunǎiqiāndānɡyánɡjūnpújiānɡjūnjiānɡcùèrwàn
渡河，救巨鹿。战少利，陈余复请兵。项羽乃悉引兵渡河，皆沉船，破釜瓦，烧庐舍，持三日粮已示士卒必死，无一还心。于是至围王离，与秦军遇，九战，绝其甬道，大破之，杀苏角，虏王离。
88、惊弓之鸟
ɡènɡléi
jīnɡɡōnɡzhīniǎo
jiǔzhàn
juéqíyǒnɡdào
dàpòzhī
shāsūjiǎo
lǔwánɡlí
更羸与魏王处京台之下，仰见飞鸟。更羸谓魏王曰：“臣为王引弓虚发而
xiàniǎo
wèiwánɡyuē
ránzéshèkězhì
cǐ
hū
ɡènɡléiyuē
kě
yǒujiān
yàncónɡdōnɡfānɡlái
ɡènɡléi
yǐ
xū
fā
ér
xiàzhī
wèiwánɡyuē
ránzéshèkězhì
hū
ɡènɡ
yǔwèiwánɡchùjīnɡtáizhīxiàyǎnɡjiànfēiniǎoɡènɡléiwèiwèiwánɡyuēchénwéiwánɡyǐnɡōnɡxūfāér
下鸟。”魏王曰：“然则射可至此乎？”更羸曰：“可。”
有间，雁从东方来，更羸以虚发而下之。魏王曰：“然则射可至此乎？”更
léiyuē
cǐ
nièyě
wánɡyuē
xiānshēnɡhé
yǐ
zhīzhī
duìyuē
qí
fēixú
érmínɡbēi
fēixú
zhě
ɡùchuānɡtònɡyě
mínɡbēizhě
jiǔshīqúnyě
ɡùchuānɡwèixī
érjīnɡxīnwèizhìyě
wénxiányīn
羸曰：“此孽也。”王曰：“先生何以知之？”对曰：“其飞徐而鸣悲。飞徐者，故疮痛也；鸣悲者，久失群也，故疮未息，而惊心未至也。闻弦音，引而高飞，故疮陨也。”
89、塞翁失马
近塞上之人，有善术者，马无敌亡而入胡。人皆吊之，其父曰：“此何遽不
29
jìnsàishànɡzhīrén
yǒushànshùzhě
mǎwú
díwánɡér
rù
hú
rénjiēdiàozhī
qí
fùyuē
cǐ
hé
jù
bù
sàiwēnɡshīmǎ
yǐnérɡāofēi
ɡùchuānɡyǔnyě
为福乎？”居数月，其马将胡骏马而归。人皆贺之，其父曰：“此何遽不能
wéihuòhū
jiā
fùliánɡmǎ
qí
zǐhǎoqí
duòérzhéqí
bì
rénjiēdiàozhī
qí
fùyuē
cǐ
hé
jù
bùwéifú
hū
jū
yìnián
húréndà
rù
sài
dīnɡzhuànɡzhěyǐnxiánérzhàn
jìnsàizhīrén
sǐzhě
wéifúhūjūshùyuèqímǎjiānɡhújùnmǎérɡuīrénjiēhèzhīqífùyuēcǐhéjùbùnénɡ
为祸乎？”家富良马，其子好骑，堕而折其髀。人皆吊之，其父曰：“此何遽不为福乎？”居一年，胡人大入塞，丁壮者引弦而战。近塞之人，死者十九。此独以跛之故，父子相保。
90、扁鹊见蔡桓公
扁鹊见蔡桓公，立有间，扁鹊曰：“君有疾在腠（读音cou）理，不治将恐
shēn
huánhóuyuē
ɡuǎrénwú
jí
biǎnquèchū
huánhóuyuē
yī
zhīhǎozhìbùbìnɡyǐwéiɡōnɡ
jū
shí
rì
biǎnquèfùjiànyuē
jūnzhībìnɡzài
jī
fū
bùzhìjiānɡyìshēn
huánhóubùyīnɡ
biǎnquèchū
biǎnquèjiàncàihuánɡōnɡ
lìyǒujiān
biǎnquèyuē
jūnyǒu
jí
zàicòu
dúyīn
lǐ
bùzhìjiānɡkǒnɡ
biǎnquèjiàncàihuánɡōnɡ
shíjiǔ
cǐ
dú
yǐ
bǒzhīɡù
fù
zǐxiānɡbǎo
深。”桓侯曰：“寡人无疾。”扁鹊出，桓侯曰：“医之好治不病以为功。”居
huán
hóuyòubùyuè
jū
shí
rì
biǎnquèfùjiànyuē
jūn
zǐbìnɡzàichánɡwèi
bùzhìjiānɡyìshēn
huánhóuyòu
十日，扁鹊复见曰：“君之病在肌肤，不治将益深。”桓侯不应。扁鹊出，桓
bùyīnɡ
biǎnquèchū
huánhóuyòubùyuè
jū
shí
rì
biǎnquèwànɡhuánhóuérháizǒu
侯又不悦。居十日，扁鹊复见曰：“君子病在肠胃，不治将益深。”桓侯又不应。扁鹊出，桓侯又不悦。居十日，扁鹊望桓侯而还走。桓侯故使人问之，扁鹊曰：“疾在腠理，汤熨（中医用布包热药敷患处）之所及也；在肌肤，针石（中医用针或石针刺穴位）之所及也；在肠胃，火齐（中医汤药名，火齐汤）之所及也；在骨髓，司命之所属，无奈何也。今在骨髓，臣是以无请矣。”居五日，桓公体痛，使人索扁鹊，已逃秦矣，桓侯遂死。
30
shì
yǐ
wúqǐnɡyǐ
jū
wǔ
rì
huánɡōnɡtǐtònɡ
shǐrénsuǒbiǎnquè
yǐtáoqín
yǐ
huánhóusuí
sǐ
yàomínɡ
huǒqítānɡ
zhīsuǒ
jí
yě
zàiɡǔsuǐ
sīmìnɡzhīsuǒshǔ
wúnàihé
yě
jīnzàiɡǔsuǐ
fū
zhēnshí
zhōnɡyīyònɡzhēnhuòshízhēncìxuéwèi
zhīsuǒ
jí
yě
zàichánɡwèi
huǒqí
zhōnɡyītānɡ
chén
zhī
biǎnquèyuē
jí
zàicòu
lǐ
tānɡyù
zhōnɡyīyònɡbùbāorèyàofūhuànchù
zhīsuǒ
jí
yě
zài
jī
huánhóuɡùshǐrénwèn
第九组 颜氏家训
91、施则奢，俭则吝
孔子曰：“奢则不孙，俭则固[1]；与其不孙也，宁固。”又云：“如有周
ɡōnɡ
zhīcáizhīměi
shǐjiāoqiělìn
qí
yúbùzúɡuānyě
yǐ
ránzé
kějiǎnér
bùkě
lìn
yǐ
jiǎnzhě
shěnɡyuēwéi
lǐ
zhīwèiyě
lìnzhě
qiónɡjí
bùxùzhīwèiyě
jīnyǒushīzéshē
jiǎnzé
lìn
rúnénɡshī
kǒnɡzǐyuē
shēzé
bùsūn
jiǎnzé
ɡù
yǔ
qí
bùsūnyě
nínɡɡù
yòuyún
rúyǒuzhōu
shīzéshē
jiǎnzé
lìn
dìjiǔzǔyánshìjiāxùn
公[2]之才之美，使骄且吝，其余不足观也已。”然则可俭而不可吝已。俭者，省约为礼之谓也；吝者，穷急不恤之谓也。今有施则奢，俭则吝；如能施
ér
bùshē
jiǎnér
búlìn
kě
yǐ
而不奢，俭而不吝，可矣。
92、人在少年
人在年少，神情未定，所与款狎，熏渍陶染，言笑举对，无心于学，潜移暗化，自然似之，何况操履艺能，较明易习者也？是以与善人居，如入芝兰之室，久而自芳也；与恶人居，如入鲍鱼之肆，久而自臭也。墨子悲于染丝，是之谓矣。君子必慎交游焉。孔子曰：“无友不如己者。”
93、古之学者
古之学者为己, 以补不足也; 今之学者为人, 但能说之 也.古之学者为人,行道以利世也;; 今之学者为己, 修身以求进也.夫学者犹种树也 , 春玩其华 , 秋登其实,讲论文章,春华也,修身利行，秋实也。
94、人生小幼
人生小幼，精神专利，长成已后，思虑散逸，固须早教，勿失机也。吾七岁时，诵《灵光殿赋》，至于今日，十年一理，犹不遗忘；二十之外，所
sònɡjīnɡshūqī
suìshí
sònɡ
línɡɡuānɡdiànfù
zhìyú
jīn
rì
shíniányì
lǐ
yóubù
yíwànɡ
èrshízhīwài
suǒ
yīyuèfèizhì
biànzhìhuānɡwú
yǐ
ránrényǒukǎn
shīyúshènɡnián
yóudānɡwǎnxué
bù
rénshēnɡxiǎoyòu
jīnɡshénzhuānlì
zhǎnɡchénɡyǐhòu
sī
lǜsànyì
ɡùxūzǎojiào
wùshī
jī
yě
wú
rénshēnɡxiǎoyòu
qiūdēnɡqí
shíjiǎnɡlùnwénzhānɡchūnhuāyě
xiūshēnlìxínɡ
qiūshíyě
dàoyǐ
lì
shìyě
jīnzhīxuézhěwéi
jǐ
xiūshēnyǐ
qiújìn
yě
fūxuézhěyóuzhònɡshùyě
chūnwánqíhuá
ɡǔzhīxuézhěwéi
jǐ
yǐ
bǔbùzú
yě
jīnzhīxuézhěwéirén
dànnénɡshuōzhī
yě
ɡǔzhīxuézhěwéirénxínɡ
ɡǔzhīxuézhě
shìzhīwèiyǐ
jūn
zǐ
bìshènjiāoyóuyān
kǒnɡzǐyuē
wúyǒubù
rú
jǐ
zhě
zhīshì
jiǔ
ér
zìfānɡyě
yǔ
è
rénjū
rú
rùbàoyúzhī
sì
jiǔ
ér
zìchòuyě
mò
zǐ
bēiyúrǎn
sī
huà
zìrán
sì
zhī
hékuànɡcāolǚ
yìnénɡ
jiàomínɡyì
xízhěyě
shì
yǐ
yǔshànrénjū
rú
rùzhīlán
rénzàiniánshào
shénqínɡwèidìnɡ
suǒyǔkuǎnxiá
xūnzìtáorǎn
yánxiàojǔduì
wúxīnyúxué
qiányí
àn
rénzàishàonián
诵经书，一月废置，便至荒芜矣。然人有坎壈，失于盛年，犹当晚学，不
31
可自弃。幼而学者，如日出之光，老而学者，如秉烛夜行，犹贤乎瞑目而无见者也。
95、名之与实
mínɡzhīyǔshí
mínɡzhīyǔshí
wú
kězìqìyòuérxuézhěrúrìchūzhīɡuānɡlǎoérxuézhěrúbǐnɡzhúyèxínɡyóuxiánhūmínɡmùér
名之与实，犹形之与影也。德艺周厚，则名必善焉；容色姝丽，则影必美
yān
jīnbùxiūshēnérqiúlìnɡmínɡyúshìzhě
yóumàoshènè
ér
zéyányǐnɡyújìnɡyě
shànɡshìwànɡmínɡ
zhōnɡ
shì
lìmínɡ
xiàshìqièmínɡ
wànɡmínɡzhě
tǐdàohédé
xiǎnɡɡuǐshénzhīfúyòu
fēisuǒyǐqiúmínɡyě
yóuxínɡzhīyǔyǐnɡyědéyìzhōuhòuzémínɡbìshànyānrónɡsèshūlìzéyǐnɡbìměi
焉。今不修身而求令名于世者，犹貌甚恶而责妍影于镜也。上士忘名，中
lìmínɡzhě
xiūshēnshènxínɡ
jùrónɡɡuānzhībùxiǎn
fēisuǒyǐrànɡmínɡyě
qièmínɡzhě
hòumàoshēnjiān
士立名，下士窃名。忘名者，体道合德，享鬼神之福佑，非所以求名也；立名者，修身慎行，惧荣观之不显，非所以让名也；窃名者，厚貌深奸，干浮华之虚构，非所以得名也。
32
ɡànfúhuázhīxūɡòu
fēisuǒyǐ
démínɡyě
第十组 明清小说
96、游大明湖
到了铁公祠前，朝南一望，只见对面千佛山上，梵字僧楼，与那苍松翠柏，高下相间，红的火红，白的雪白，青的靛青，绿的碧绿，更有那一株半株的丹枫夹在里面，仿佛宋人赵千里的一幅大画，做了一架数十里长的屏风。
zhènɡzàitànshǎnɡbùjuédedānfēnɡjiázài
lǐmiàn
fǎnɡfúsònɡrénzhàoqiānlǐ
de
yì
fú
dàhuà
zuòle
yì
jiàshùshí
lǐzhǎnɡdepínɡfēnɡ
hūtīnɡyìshēnɡyúchànɡ
dītóukànqù
shuízhīnàmínɡhúyè
yǐchénɡjìnɡdetónɡjìnɡ
ɡāoxiàxiānɡjiàn
hónɡdehuǒhónɡ
báidexuěbái
qīnɡdediànqīnɡ
lǜ
de
bì
lǜ
ɡènɡyǒunà
yìzhūbànzhū
dàole
tiěɡōnɡcíqián
cháonányìwànɡ
zhǐjiànduìmiànqiānfóshānshànɡ
fàn
zìsēnɡlóu
yǔnàcānɡsōnɡcuìbǎi
yóudàmínɡhú
dìshízǔmínɡqīnɡxiǎoshuō
正在叹赏不绝，忽听一声渔唱，低头看去，谁知那明湖业已澄净的同镜
zǐ
yìbān
nàqiānfóshāndedàoyǐnɡyìnɡzàihú
lǐ
xiǎndémínɡmínɡbáibái
nàlóutáishùmù
ɡéwàiɡuānɡ
cǎi
juéde
bǐshànɡtóude
yí
ɡèqiānfèishānháiyàohǎokàn
háiyàoqīnɡchǔ
zhèhúdenánàn
shànɡqùbiàn
子一般。那千佛山的倒影映在湖里，显得明明白白，那楼台树木，格外光
shìjiēshì
quèyǒuyìcénɡlúwěi
mìmìzhēzhù
xiànzàizhènɡshìkāihuādeshíhòu
彩，觉得比上头的一个千沸山还要好看，还要清楚。这湖的南岸，上去便是街市，却有一层芦苇，密密遮住。现在正是开花的时候，一片白花映着带水气的斜阳，好似一条粉红绒毯，做了上下两个山的垫子，实在奇绝。 老残心里想道：“如此佳景，为何没有甚么游人？”看了一会儿，回转身来，看那大门里面楹柱上有副对联，写的是“四面荷花三面柳，一城山色半城
hú
ànàndiǎntóudào
zhēnzhènɡbúcuò
jìn
le
dàmén
zhènɡmiànbiànshìtiěɡōnɡxiǎnɡtánɡ
shì
yí
ɡèhéchí
ràozheqūzhédehuílánɡ
dàole
hé
tādōnɡmiàn
jiùshìɡèyuánmén
kànnàdàménlǐmiànyínɡzhùshànɡyǒufùduìlián
xiědeshì
sìmiànhéhuāsānmiànliǔ
yìchénɡshānsèbànchénɡ
cháodōnɡbiàn
lǎocánxīn
lǐxiǎnɡdào
rú
cǐ
jiājǐnɡ
wèihéméiyǒushènmeyóurén
kànle
yīhuìrér
huízhuǎnshēnlái
shuǐqì
dexiéyánɡ
hǎosì
yìtiáofěnhónɡrónɡtǎn
zuòleshànɡxiàliǎnɡɡèshāndediànzǐ
shízài
qíjué
yìpiànbáihuāyìnɡzhedài
湖”，暗暗点头道：“真正不错！”进了大门，正面便是铁公享堂，朝东便是一个荷池。绕着曲折的回廊，到了荷他东面，就是个圆门。圆门东边有三间旧房，有个破匾，上题“古水仙祠”四个字。祠前一副破旧对联，写的是“一盏寒泉荐秋菊，三更画船穿藕花”。过了水仙祠，仍旧上了船，荡
dàolì
xiàtínɡdehòumiàn
liǎnɡbiānhé
yè
héhuājiānɡchuánjiázhù
nàhé
yèchūkū
cā
dechuánchīchījiàxiǎnɡ
nàshuǐniǎobèirénjīnɡqǐ
ɡēɡē
jià
fēi
nà
yǐ
lǎodeliánpénɡ
búduàndeběnɡdàochuánchuānɡlǐmiànlái
shì
yìzhǎnhánquánjiànqiūjú
sānɡènɡhuàchuánchuānǒuhuā
ɡuòleshuǐxiāncí
rénɡjiùshànɡlechuán
dànɡ
sānjiānjiùfánɡ
yǒuɡèpòbiǎn
shànɡtí
ɡǔshuǐxiāncí
sì
ɡè
zì
cíqiányì
fù
pòjiùduìlián
xiěde
yuánméndōnɡbiānyǒu
到历下亭的后面。两边荷叶荷花将船夹住，那荷叶初枯，擦的船嗤嗤价响；那水鸟被人惊起，格格价飞；那已老的莲蓬，不断的绷到船窗里面来。老残随手摘了几个莲蓬，一面吃着，一面船已到了鹊华桥畔了。《老残游记》
33
lǎocánsuíshǒuzhāile
jǐ
ɡèliánpénɡ
yīmiànchīzhe
yīmiànchuányǐdàolequèhuáqiáopànle
97、洪教头招惹林冲
柴进当下坐了主席，林冲坐了客席，两个公人在林冲肩下。叙说些闲话，
jiānɡhúshànɡdeɡòudānɡcháijìndānɡxiàzuòlezhǔxí
línchōnɡzuòle
kè
xí
liǎnɡɡèɡōnɡrénzàilínchōnɡjiānxià
xùshuōxiēxiánhuà
bùjuéhónɡrì
xīchén
ānpáidéjiǔshíɡuǒpǐnhǎiwèi
bǎizàizhuōshànɡ
táizàiɡè
hónɡjiàotóuzhāorělínchōnɡ
江湖上的勾当，不觉红日西沉。安排得酒食果品海味，摆在桌上，抬在各
rénmiànqián
cháijìnqīn
zì
jǔbēi
bǎ
lesānxún
zuòxiàjiàodào
qiějiānɡtānɡláichī
chīdé
yídàotānɡ
wǔ
qībēijiǔ
zhǐjiànzhuānɡkè
láibàodào
jiàoshīlái
yě
cháijìndào
jiùqǐnɡlái
yíchùzuòdìxiānɡhuì
人面前。柴进亲自举杯，把了三巡，坐下叫道：“且将汤来吃。”吃得一道汤，五七杯酒，只见庄客来报道：“教师来也。”柴进道：“就请来一处坐地相会亦好，快抬一张桌子。” 林冲起身看时，只见那个教师入来，歪戴着一顶头巾，挺着脯子，来到后堂。林冲寻思道：“庄客称他做教师，必是大官
réndeshīfù
jí
jíɡōnɡshēnchànɡnuòdào
línchōnɡjǐncān
nàrénquánbùcǎizhe
yěbùhái
lǐ
línchōnɡbùɡǎntáitóu
cháijìnzhǐzhelínchōnɡduìhónɡjiàotóudào
tóujīn
tǐnɡzhepú
zǐ
láidàohòutánɡ
línchōnɡxín
sidào
zhuānɡkèchēnɡtāzuòjiàoshī
bì
yìhǎo
kuàitái
yìzhānɡzhuōzǐ
línchōnɡqǐshēnkànshí
zhǐjiànnàɡejiàoshīrù
lái
wāidàizheyìdǐnɡ
shìdàɡuān
人的师父。”急急躬身唱喏道：“林冲谨参。”那人全不睬着，也不还礼。林冲不敢抬头。柴进指着林冲对洪教头道：“这位便是东京八十万禁军枪
bànɡjiàotóulínwǔshīlínchōnɡdebiànshì
jiùqǐnɡxiānɡjiàn
línchōnɡtīnɡle
kànzhehónɡjiàotóubiànbài
nà
hónɡjiàotóushuōdào
xiūbài
qǐ
lái
quèbùɡōnɡshēndá
lǐ
cháijìnkànle
xīnzhōnɡhǎobùkuàiyì
zhèwèibiànshìdōnɡjīnɡbāshíwànjìnjūnqiānɡ
棒教头林武师林冲的便是，就请相见。”林冲听了，看着洪教头便拜。那洪教头说道：“休拜，起来。”却不躬身答礼。柴进看了，心中好不快意!
línchōnɡbài
leliǎnɡbài
qǐshēnrànɡhónɡjiàotóuzuò
hónɡjiàotóuyì
bùxiānɡrànɡ
biànqùshànɡshǒubiànzuò
chái
jìnkànle
yòubù
xǐhuān
línchōnɡzhǐdéjiānxiàzuòle
liǎnɡɡèɡōnɡrényì
jiùzuòle
林冲拜了两拜，起身让洪教头坐。洪教头亦不相让，便去上首便坐。柴进看了，又不喜欢。林冲只得肩下坐了，两个公人亦就坐了。。
hónɡjiàotóubiànwèndào
dàɡuānrénjīn
rì
héɡùhòulǐɡuǎndàipèijūn
cháijìndào
zhèwèifēi
bǐ
qí
tā
洪教头便问道：“大官人今日何故厚礼管待配军？”柴进道：“这位非比其他
de
nǎishìbāshíwànjìnjūnjiàotóu
shīfù
rú
héqīnɡmàn
hónɡjiàotóudào
dàɡuānrénzhǐyīnhǎoxí
wǎnɡwǎnɡliúpèijūnréndōulái
yǐcǎofùmù
jiēdàowǒshìqiānɡbànɡjiàoshī
láitóuzhuānɡshànɡ
yòu
的，乃是八十万禁军教头，师父如何轻慢？”洪教头道：“大官人只因好习
qiānɡbànɡ
枪棒，往往流配军人都来倚草附木，皆道我是枪棒教师，来投庄上，诱
xiējiǔshíqiánmǐ
dàɡuānrénrú
hé
tèrènzhēn
línchōnɡtīnɡle
bìnɡbùzuòshēnɡ
cháijìnshuōdào
fán
rénbùkě
yìxiānɡ
xiūxiǎoqù
tā
hónɡjiàotóuɡuàizhècháijìnshuō
xiūxiǎoqù
tā
biàntiàoqǐshēnláidào
些酒食钱米。大官人如何忒认真？”林冲听了，并不做声。柴进说道：“凡人不可易相，休小觑他。” 洪教头怪这柴进说“休小觑他”，便跳起身来道：“我不信他，他敢和我使一棒看，我便道他是真教头。”柴进大笑道：“也好!也好!林武师，你心下如何？”林冲道：“小人却是不敢。”洪教头心中忖量道：“那人必是不会，心中先怯了。”因此越来惹林冲使棒。《水浒传》
34
dào
nàrénbì
shìbúhuì
xīnzhōnɡxiānqiè
le
yīn
cǐyuèlái
rě
línchōnɡshǐbànɡ
shuǐhǔzhuàn
yěhǎo
línwǔshī
nǐ
xīnxià
rú
hé
línchōnɡdào
xiǎorénquèshìbùɡǎn
hónɡjiàotóuxīnzhōnɡcǔnliànɡ
wǒbùxìn
tā
tāɡǎnhéwǒshǐ
yìbànɡkàn
wǒbiàndàotā
shìzhēnjiàotóu
cháijìndàxiàodào
yěhǎo
98、武侯弹琴退仲达
武侯弹琴退仲达（节录）《三国演义》
kǒnɡmínɡfēnbō
wǔhóutánqíntuìzhònɡdá
jié
lù
sānɡuóyǎnyì
yǐdìnɡ
xiānyǐnwǔqiānbīnɡtuìqù
xīchénɡxiànbānyùnliánɡcǎo
hūránshíyú
cì
fēimǎbàodào
wǔhóutánqíntuìzhònɡdá
孔明分拨已定，先引五千兵退去西城县搬运粮草。忽然十余次飞马报到，
sī
mǎ
yì
yǐndàjūnshíwǔwàn
wànɡxīchénɡfēnɡyōnɡér
lái
shíkǒnɡmínɡshēnbiānbiéwúdàjiānɡ
zhǐ
yǒuyìbānwénɡuān
suǒyǐnwǔqiānbīnɡ
yǐfēnyíbànxiānyùnliánɡcǎoqù
le
zhǐshènɡèrqiānwǔbǎijūnzàichénɡ
shuō
说：“司马懿引大军十五万，望西城蜂拥而来！”时孔明身边别无大将，只
zhònɡɡuāntīnɡdézhèɡexiāoxī
jìn
jiēshīsè
kǒnɡmínɡdēnɡchénɡwànɡzhī
ɡuǒránchéntǔchōnɡtiān
wèi
有一班文官，所引五千兵，已分一半先运粮草去了，只剩二千五百军在城
zhōnɡ
bīnɡfēnliǎnɡlùwànɡxīchénɡxiànshālái
kǒnɡmínɡchuánlìnɡ
jiào
jiānɡjīnɡqí
jìn
jiēyǐn
nì
中。众官听得这个消息，尽皆失色。孔明登城望之，果然尘土冲天，魏
zhūjūnɡèshǒuchénɡ
pū
rúyǒuwànɡxínɡchūrù
jíɡāoyándàyǔzhě
zhǎnzhī
dàkāi
sìmén
měiyìményònɡèrshíjūnshì
兵分两路望西城县杀来。孔明传令，教“将旌旗尽皆隐匿；诸军各守城
bànzuòbǎixìnɡ
sǎsǎojiēdào
rúwèibīnɡdàoshí
bùkěshàndònɡ
wú
zìyǒu
jì
kǒnɡmínɡnǎipī
hèchǎnɡ
铺，如有妄行出入，及高言大语者，斩之！大开四门，每一门用二十军士，扮作百姓，洒扫街道。如魏兵到时，不可擅动，吾自有计。”孔明乃披鹤氅，戴纶巾，引二小童携琴一张，于城上敌楼前，凭栏而坐，焚香操琴。 却说司马懿前军哨到城下，见了如此模样，皆不敢进，急报与司马懿。懿笑而不信，遂止住三军，自飞马远远望之。果见孔明坐于城楼之上，笑容
kě
jū
fénxiānɡcāoqín
zuǒyǒuyìtónɡzǐ
shǒupěnɡbǎojiàn
yòuyǒuyìtónɡzǐ
shǒuzhízhǔwěi
nèiwài
yǒuèrshíyúbǎixìnɡ
dītóusǎsǎo
bànɡruòwúrén
yìkànbì
dà
yí
biàndàozhōnɡjūn
jiào
xiàoér
bùxìn
suízhǐzhùsānjūn
zì
fēimǎyuǎnyuǎnwànɡzhī
ɡuǒjiànkǒnɡmínɡzuòyúchénɡlóuzhīshànɡ
xiàorónɡchénɡmén
quèshuōsī
mǎ
yìqiánjūnshàodàochénɡxià
jiànle
rú
cǐmúyànɡ
jiē
bùɡǎnjìn
jíbàoyǔ
sī
mǎ
yì
yì
dàilúnjīn
yǐnèrxiǎotónɡxiéqín
yìzhānɡ
yúchénɡshànɡdílóuqián
pínɡlánérzuò
fénxiānɡcāoqín
可掬，焚香操琴。左有一童子，手捧宝剑；右有一童子，手执麈尾。城门内外，有二十余百姓，低头洒扫，傍若无人，懿看毕大疑，便到中军，教后军作前军，前军作后军，望北山路而退。次子司马昭曰：“莫非诸葛亮无军，故作此态？父亲何故便退兵？”懿曰：“亮平生谨慎，不曾弄险。今大开城门，必有埋伏。我兵若进，中其计也。汝辈岂知？宜速退。”于是两路
bīnɡjìnkāichénɡmén
bìyǒumáifú
wǒbīnɡruòjìn
zhōnɡqí
jì
yě
rǔbèiqǐ
zhī
yí
sùtuì
yúshìliǎnɡlù
jiē
tuìqù
kǒnɡmínɡjiànwèijūnyuǎnqù
fǔzhǎnɡérxiào
jūn
ɡùzuòcǐ
tài
fùqīnhéɡùbiàntuìbīnɡ
yìyuē
liànɡpínɡshēnɡjǐnshèn
bùcénɡnònɡxiǎn
jīndà
hòujūnzuòqiánjūn
qiánjūnzuòhòujūn
wànɡběishānlù
ér
tuì
cì
zǐ
sī
mǎzhāoyuē
mòfēizhūɡěliànɡwú
兵尽皆退去。孔明见魏军远去，抚掌而笑。
35
99、刘姥姥进大观园
那刘姥姥入了坐，拿起箸来，沉甸甸的不伏手。原是凤姐和鸳鸯商议定了，单拿一双老年四楞像牙镶金的筷子与刘姥姥。刘姥姥见了，说道：“这叉爬子比俺那里铁锨还沉，那里犟的过他。”说的众人都笑起来。
只见一个媳妇端了一个盒子站在当地，一个丫鬟上来揭去盒盖，里面盛着
liǎnɡwǎncàizhǐjiànyí
ɡè
xí
fùduānle
yí
ɡèhé
zǐzhànzàidānɡdì
yí
ɡè
yāhuánshànɡlái
jiē
qùhéɡài
lǐmiànshènɡzhe
lǐwánduānle
yìwǎnfànɡzàijiǎmǔzhuōshànɡ
fènɡjiě
érpiānjiǎnle
yìwǎnɡē
zǐdànfànɡzàiliúlǎo
pá
zǐ
bǐ
ǎnnà
lǐ
tiěxiānháichén
nà
lǐjiànɡdeɡuòtā
shuōdezhònɡréndōuxiàoqǐ
lái
dānná
yìshuānɡlǎoniánsìlénɡxiànɡyáxiānɡjīndekuàizǐ
yǔ
liúlǎolɑo
liúlǎolɑojiànle
shuōdào
zhèchā
nà
liúlǎolɑorù
lezuò
ná
qǐzhùlái
chéndiàndiàndebù
fúshǒu
yuánshìfènɡjiě
héyuānyānɡshānɡyìdìnɡle
liúlǎolɑojìndàɡuānyuán
两碗菜。李纨端了一碗放在贾母桌上。凤姐儿偏拣了一碗鸽子蛋放在刘姥
lɑozhuōshànɡ
jiǎmǔzhèbiānshuōshēnɡ
qǐnɡ
liúlǎolɑobiànzhànqǐshēnlái
ɡāoshēnɡshuōdào
lǎoliú
lǎo
liú
shíliànɡdà
sì
niú
chī
yí
ɡèlǎomǔzhūbùtáitóu
zì
jǐquèɡǔzhesāibùyǔ
zhònɡrénxiānshì
fā
姥桌上。贾母这边说声“请”，刘姥姥便站起身来，高声说道：“老刘，老刘，食量大似牛，吃一个老母猪不抬头。”自己却鼓着腮不语。众人先是发
zhēnɡ
hòulái
yìtīnɡ
shànɡshànɡxiàxiàdōuhāhādedàxiàoqǐ
lái
shǐxiānɡyúnchēnɡbúzhù
yìkǒufàndōu
怔，后来一听，上上下下都哈哈的大笑起来。史湘云撑不住，一口饭都
líndàiyùxiàochàle
qì
fúzhezhuōzǐ
āi
yo
bǎoyùzǎoɡǔndàojiǎmǔhuáilǐ
jiǎmǔxiào
delǒuzhebǎoyùjiào
xīnɡān
wánɡfūrénxiàodeyònɡshǒuzhǐzhefènɡjiě
ér
zhǐshuōbùchūhuàlái
xuēyí
喷了出来，林黛玉笑岔了气，伏着桌子嗳哟，宝玉早滚到贾母怀里，贾母笑的搂着宝玉叫“心肝”，王夫人笑的用手指着凤姐儿，只说不出话来，薛姨妈也撑不住，口里喷了探春一裙子，探春手里的饭都合在迎春身上，惜春
lí
lezuòwèi
lāzhetānǎimǔjiàoróuyìróuchánɡzǐ
dì
xiàdewú
yí
ɡèbùwānyāoqūbèi
yěyǒuduǒchū
qùcúnzhexiàoqùde
yěyǒurěnzhexiàoshànɡlái
tì
tā
zǐmèihuànde
dúyǒufènɡjiěyuānyānɡèrrénchēnɡzhe
māyěchēnɡbúzhù
kǒulǐpēnletànchūnyìqúnzǐ
tànchūnshǒulǐ
defàndōuhézàiyínɡchūnshēnshànɡ
xīchūn
pēnlechūlái
离了坐位，拉着他奶母叫揉一揉肠子。地下的无一个不弯腰屈背，也有躲出去蹲着笑去的，也有忍着笑上来替他姊妹换的，独有凤姐鸳鸯二人撑着，还只管让刘姥姥。 刘姥姥拿起箸来, 只觉不听使,又说道:\这里的鸡儿也俊,下的这蛋也小巧,怪俊的。我且抓得一个。\众人方住了笑,听见这话又笑起来。贾母笑的眼泪出来,琥珀在后捶着。贾母笑道:\这定是凤丫头促狭鬼儿闹的,快别信他的话了。\那刘姥姥正夸鸡蛋小巧,要抓得一个, 凤姐儿笑道:\一
liǎnɡyínde
kuàibiéxìn
tā
dehuàle
nàliúlǎolɑozhènɡkuā
jīdànxiǎoqiǎoyàozhuādé
yí
ɡè
fènɡjiě
érxiàodào
yì
zǐ
yí
ɡè
ne
nǐkuàichánɡchánɡbà
nàlěnɡle
jiùbùhǎochī
le
liúlǎolɑobiànshēnzhùzǐyàojiá
nà
lái
jiǎmǔxiàodeyǎnlèichūlái
hǔpòzàihòuchuízhe
jiǎmǔxiàodào
zhèdìnɡshìfènɡyātóucùxiáɡuǐérnào
xiàdezhèdànyěxiǎoqiǎoɡuàijùnde
wǒqiězhuādé
yí
ɡè
zhònɡrénfānɡzhùlexiàotīnɡjiànzhèhuàyòuxiàoqǐ
háizhǐɡuǎnrànɡliúlǎolɑo
liúlǎolɑoná
qǐzhùlái
zhǐjuébùtīnɡshǐ
yòushuōdào
zhè
lǐ
de
jī
ér
yějùn
两银子一个呢,你快尝尝罢,那冷了就不好吃了。\刘姥姥便伸箸子要夹,那
lǐ
jiá
de
qǐ
lái
mǎnwǎnlǐ
nàole
yízhènhǎode
hǎorónɡyìcuōqǐ
yí
ɡè
lái
cáishēnzhebó
zǐyàochīpiānyòu
huáxiàláiɡǔnzài
dì
xiàmánɡfànɡxiàzhùzǐyàoqīn
zì
qùjiǎnzǎoyǒudì
xiàderénjiǎnlechūqù
le
liúlǎolɑo
里夹的起来,满碗里闹了一阵好的,好容易撮起一个来,才伸着脖子要吃,偏又滑下来滚在地下,忙放下箸子要亲自去捡,早有地下的人捡了出去了。刘姥姥叹道: \一两银子,也没听见响声儿就没了。\众人已没心吃饭,都看着他笑。
36
tàndào
yìliǎnɡyín
zǐ
yěméitīnɡjiànxiǎnɡshēnɡér
jiùméile
zhònɡrényǐméixīnchīfàndōukànzhetāxiào
贾母又说:\这会子又把那个筷子拿了出来,又不请客摆大筵席。都是凤丫头支使的,还不换了呢。\地下的人原不曾预备这牙箸,本是凤姐和鸳鸯拿了来的,听如此说,忙收了过去,也照样换上一双乌木镶银的。刘姥姥道:\去了金的,又是银的,到底不及俺们那个伏手。\凤姐儿道:\菜里若有毒,这银子下去了就试的出来。\刘姥姥道:\这个菜里若有毒,俺们那菜都成了砒霜了。那怕毒死了也要吃尽了。\贾母见他如此有趣,吃的又香甜,把自己的也端过来与他吃。又命一个老嬷嬷来，将各样的菜给板儿夹在碗上。《红楼梦》
100 猴王出世
那猴在山中，却会行走跳跃，食草木，饮涧泉，采山花，觅树果；与狼虫
wéibàn
hǔbàowéiqún
zhānɡlùwéiyǒu
míyuánwéiqīn
yè
sùshíyázhīxià
cháoyóufēnɡdònɡzhīzhōnɡ
zhēnshì
shānzhōnɡwújiǎ
zǐ
hánjìnbùzhīnián
yìcháotiānqìyánrè
yǔqúnhóubìshǔ
nàhóuzàishānzhōnɡ
quèhuìxínɡzǒutiàoyuè
shícǎomù
yǐnjiànquán
cǎishānhuā
mìshùɡuǒ
yǔlánɡchónɡ
hóuwánɡchūshì
yǔ
tāchī
yòumìnɡyí
ɡèlǎomómólái
jiānɡɡèyànɡdecàiɡěibǎnér
jiázàiwǎnshànɡ
hónɡlóumènɡ
pàdú
sǐ
le
yěyàochījìn
le
jiǎmǔjiàntā
rú
cǐyǒuqù
chīdeyòuxiānɡtián
bǎ
zì
jǐ
de
yěduānɡuòlái
qù
le
jiùshìdechūlái
liúlǎolɑodào
zhèɡecài
lǐ
ruòyǒudú
ǎnmennàcàidōuchénɡle
pīshuānɡle
nà
jīnde
yòushìyínde
dàodǐ
bù
jí
ǎnmennàɡe
fúshǒu
fènɡjiě
érdào
cài
lǐ
ruòyǒudú
zhèyín
zǐ
xià
de
tīnɡrú
cǐshuōmánɡshōuleɡuòqù
yězhàoyànɡhuànshànɡyìshuānɡwūmùxiānɡyínde
liúlǎolɑodào
qù
le
zhīshǐde
háibùhuànle
ne
dì
xiàderényuánbùcénɡyùbèizhèyázhùběnshìfènɡjiě
héyuānyānɡná
le
lái
jiǎmǔyòushuōzhèhuìzǐyòubǎnàɡekuàizǐnálechūláiyòubùqǐnɡkèbǎidàyánxídōushìfènɡyātóu
为伴，虎豹为群，獐鹿为友，猕猿为亲；夜宿石崖之下，朝游峰洞之中。真是“山中无甲子，寒尽不知年”。一朝天气炎热，与群猴避暑，都在松阴
zhīxiàwánshuǎ
nǐkàntā
yí
ɡèɡè
tiàoshùpānzhī
cǎihuāmìɡuǒ
pāodànzǐ
sǎnɡmeér
pǎoshāwō
qìbǎotǎ
ɡǎnqīnɡtínɡ
pū
dōuzàisōnɡyīn
之下顽耍。你看他一个个——
跳树攀枝，采花觅果；抛弹子，邷么儿，跑沙窝，砌宝塔；赶蜻蜓，扑八蜡；参老天，拜菩萨；扯葛藤，编草未；捉虱子，咬圪蚤；理毛衣，剔指甲；挨的挨，擦的擦；推的推，压的压；扯的扯，拉的拉，青松林下任他顽，绿水涧边随洗濯。一群猴子耍了一会儿,却去那山涧中洗澡。见那股涧水奔流,真个似滚瓜涌溅。古云: “禽有禽言,兽有兽语。”众猴都道：“这股水不知是那里的水。我们今日赶闲无事，顺涧爬山，直至源流之处，乃是一股瀑布飞泉。但见那：
一派白虹起，千寻雪浪飞；海风吹不断，江月照还依。冷气分青嶂，馀流
37
yí
pàibáihónɡqǐ
qiānxúnxuělànɡfēi
hǎifēnɡchuībúduàn
jiānɡyuèzhàohái
yī
lěnɡqìfēnqīnɡzhànɡ
yú
liú
yì
ɡǔpùbùfēiquán
dànjiànnà
ɡǔshuǐbùzhīshìnà
lǐ
deshuǐ
wǒménjīn
rìɡǎnxiánwúshì
shùnjiànpáshān
zhízhìyuánliúzhīchù
nǎishì
jiànshuǐbēnliú
zhēnɡe
sìɡǔnɡuāyǒnɡjiàn
ɡǔyún
qínyǒuqínyánshòuyǒushòuyǔ
zhònɡhóudōudào
zhè
tāwán
lǜshuǐjiànbiānsuí
xǐzhuó
yìqúnhóuzǐshuǎle
yīhuìrér
quèqùnàshānjiànzhōnɡxǐzǎo
jiànnàɡǔ
tī
zhǐjiǎ
āi
de
āi
cā
de
cā
tuīdetuī
yāde
chědechě
lā
de
lā
qīnɡsōnɡlínxiàrèn
bā
là
cānlǎotiān
bàipú
sà
chěɡěténɡ
biāncǎo
wèi
zhuōshī
zǐ
yǎoɡēzǎo
lǐmáoyī
润翠微；潺湲名瀑布，真似挂帘帷。
zhònɡhóupāishǒuchēnɡyánɡdào
hǎoshuǐ
hǎoshuǐ
yuánlái
cǐchùyuǎntōnɡshānjiǎozhīxià
zhíjiē
dàhǎizhībō
rùncuìwēichánmínɡpùbùzhēnsìɡuàliánwéi
众猴拍手称扬道：“好水！好水！原来此处远通山脚之下，直接大海之波。”
nà
yí
ɡèyǒuběnshìde
zuānjìnqùxúnɡèyuántóuchūlái
bùshānɡshēntǐzhě
wǒděnɡjí
bàitā
liánhū
lesānshēnɡ
hūjiàncónɡzázhōnɡtiàochūyìmínɡshíhóu
yīnɡshēnɡɡāojiàodào
wǒjìnqù
又道：“那一个有本事的，钻进去寻个源头出来，不伤身体者，我等即拜他为王。”连呼了三声，忽见丛杂中跳出一名石猴，应声高叫道：“我进去！我进去！”好猴！也是他：
今日芳名显,时来大运通;有缘居此地,王遣入仙宫。《西游记》
jīn
rìfānɡmínɡxiǎn
shílái
dàyùntōnɡyǒuyuánjū
cǐ
dì
wánɡqiǎnrùxiānɡōnɡ
xīyóu
jì
wǒjìnqù
hǎohóu
yěshì
tā
wéiwánɡ
yòudào
38